Dylan Thomas 100 Centenary Programme (Summer edition)

Page 1

DYLAN THOMAS 100

C E N T E N A RY P RO G R A M M E AND TICKET INFORMATION INSIDE www.dylanthomas100.org | @dylanthomas_100

DYLAN THOMAS 100 EVENT PROGRAMME Summer Edition 2014


Dylan Thomas' Birthplace (Front cover and below) © Crown copyright (2014) Visit Wales Dylan Thomas blue plaque (Right) © Crown copyright (2014) Visit Wales


Summer Edition 2014

dylanthomas100.org

@dylanthomas_100

F O R E WO R D

Actor

RO B B RY D O N

MBE

"The words of Dylan Thomas reconnect me with my childhood, a childhood both real and imagined. We lived in Baglan and I went to Dumbarton House School in Swansea and although my time there was some years after his, the two seem to interweave.When I think of my childhood I think of him and when I read his words I think of mine. His words, his wonderful, wandering, wayward words (you see, it’s not as easy as it looks) cast their spell on so many artistes that followed. The alliteration, the repetition, the rhythmic onomatopoeic language is there in the lyrics of Paul Simon and of course Bob Dylan. When Don Henley wrote of The Boys of Summer we pictured sun-kissed Californians, though he took his cue from Dylan’s boys, far closer to home. Enjoy this celebration of this great man of words, this great man of Wales, and let’s promise to be here for the 200th anniversary."

Minister for Economy, Science and Transport

E D W I N A H A RT M B E C S t J "This final events guide with details of how Dylan Thomas 100 will be celebrated until the end of the year is a reflection of the wealth and diversity of the festival in its entirety. Theatrical productions, art exhibitions and TV programmes have all helped to put Dylan Thomas back in the limelight during this centenary year. It’s also fitting that this last guide is focused on Swansea and that we’re bringing Dylan Thomas home. Swansea is the birthplace of Dylan Thomas and he lived at 5 Cwmdonkin Drive, Uplands, until he was twenty. During this time, he wrote around two thirds of all his poetry as well as many short stories and numerous letters. Swansea inspired some of Dylan's most famous work, such as the poem 'The hunchback in the park', and the broadcast 'Return Journey', which movingly describes his walk through a Swansea destroyed by the three-night blitz of 1941. Swansea is home to the Dylan Thomas Centre which has recently been awarded £935,700 by the Heritage Lottery Fund, securing its future and the legacy of its most famous son a century after his birth. The funding will enable the centre to ensure that the new-look exhibition can now be opened in time to mark the centenary of Dylan’s birthday in October. The Welsh Government’s aim in leading this festival has been to enable people to discover or rediscover Wales and Dylan Thomas, and to resurrect a passion for literature and inspire people of all ages to connect more actively with our rich cultural heritage. The centenary is an opportunity to showcase Wales and to raise further the iconic status of this great literary figure."

03


dylanthomas100.org

Summer Edition 2014

@dylanthomas_100

F E S T I VA L B A C K G RO U N D www.dylanthomas100.org | @dylanthomas_100

THE STORY SO FAR We reach the mid-point of the Dylan Thomas centenary celebrations with the poet’s global profile riding high, and his words reverberating from Wales around the world. As activities intensify in the approach to his actual birthday on 27 October, we can reflect on a rich and diverse variety of successes that have brought the centenary to life. Sir Peter Blake’s acclaimed Llareggub: Under Milk Wood exhibition has now transferred to St David’s. Clwyd Theatr Cymru’s production of the ‘play for voices’ was a critical and audience triumph, and John Metcalf’s groundbreaking new opera of Under Milk Wood aroused massive interest. Literature Wales’ Developing Dylan has taken the poet into the classroom, and A Dylan Odyssey’s imaginative itineraries blend the poet’s words with the finest Welsh landscape and hospitality. The famous Laugharne Weekends have significantly scaled up this year with the Raw Material: Llareggub Revisited collaboration between National Theatre Wales and BBC Cymru Wales a particular highlight in Dylan’s ‘strangest town in Wales’. From here, his Writing Shed has been spreading the word and inspiring a whole new generation on its travels across the country. The BBC’s special season of programmes included A Poet In New York, with Tom Hollander in a piece written by Andrew Davies, and a new adaptation of Under Milk Wood with a cast including Sir Tom Jones, Michael Sheen and Katherine Jenkins. London has seen Poet in the City through contemporary voices such as Gwyneth Lewis and Owen Sheers. Further afield, the First Minister launched a centenary walking tour in New York, and Starless and Bible Black makes its way across the continents as the British Council celebrates the illustrious Welshman. And there is much more to look forward to, with another six months of performances, festivals, and happenings wherever the poet’s work lives on around the globe.

FORMER WALES’ FIRST MINISTER, RT. HON.

RHODRI MORGAN “It is a great honour to be involved in helping everyone in the world to enjoy the work of one of the great lyrical English language poets of the twentieth century.The original BBC production of his radio play Under Milk Wood is one of the great cultural landmarks of the mid-century period, wonderful writing combined with wonderful acting. I challenge anyone to listen to it today and not feel the hairs on the back of their neck start to tremble.”

04

Dylan Thomas Exhibition (Above) © Courtesy of City & County of Swansea

TO BEGIN AT THE BEGINNING 5 Cwmdonkin Drive in Swansea’s ‘ugly, lovely town’ was where Dylan came into the world on 27 October, 1914. His lovingly recreated bedroom provides an immersive experience for pilgrims thrilled that this tiny, atmospheric space was where Dylan produced more than half his published poetry. Dylan’s fond childhood memories of this well-off Uplands home were later captured by him in his many stories and poems, including A Child’s Christmas in Wales. Dylan spent half his short life in Swansea, and kept returning to Wales over the years. In addition to his birthplace, Swansea’s Dylan Thomas Centre in the renovated, attractive Maritime Quarter contains permanent interactive displays, with a temporary showcase of fascinating and precious notebooks, manuscripts and photographs on loan from the US. Swansea Museum is hosting a special centenary exhibition based on Jeff Towns’ book of the poet’s favourite drinking haunts, complete with a Swansea bar, with its nicotine stained wallpaper. The relocated Kardomah Café is where Dylan met to drink coffee with the Kardomah Gang of fellow poets and artists, and amongst the hostelries on the poet’s flight path is the No Sign Wine Bar on Wind Street, whose cellars featured in the short story, The Followers. Locws International’s Art Across The City continues to permeate Swansea, and there is much to whet the appetite in the coming months, from exhibitions and trails around the poet’s wartime Blitz haunts, to the cinemas where his childhood imagination was first sparked. There are multi-layered cultural festivals and an imaginative marathon of readings of his entire body of work over a 36-hour Dylathon around his 27 October centenary birthday. The year ends with Wales Theatre Company’s production of one of his most universally popular stories, a seasonal production of A Child’s Christmas in Wales.


Alfred Janes, 'Dylan Thomas', 1934 (Right) © Artist's Estate

HANNAH ELLIS

AMBASSADORS

DYLAN THO MA S 100 HONORA RY PATRO N “It has been well documented that one of my hopes for Dylan Thomas 100 is that it would begin to bring the focus back to the wealth of writing my grandfather created, as well as finding innovative and interesting ways to use a range of art forms to reach new audiences. If we use Under Milk Wood as an example, there have been a number of original interpretations, such as the BBC production, National Theatre Wales’ live performances, Sir Peter Blake’s Llareggub, an opera, a stage show and later this year, a new film.The success of these events has built a strong momentum and this will continue, and grow, as the year progresses.”

With HRH The Prince of Wales as Royal Patron, Dylan’s granddaughter Hannah Ellis as Honorary Patron, and Welsh greats Bryn Terfel, Karl Jenkins, Cerys Matthews and Catrin Finch already established as Ambassadors, we are pleased to announce the involvement of another raft of high profile supporters of the centenary celebrations of one of the 20th century’s greatest poets. New Ambassadors include: Rt Hon Rhodri Morgan, former First Minister for Wales; Carol Ann Duffy; Gillian Clarke; Matthew Rhys; Michael Sheen; Owen Sheers; Terry Jones; Sir Peter Blake; Roger McGough; Rhys Ifans and Rob Brydon.

05


A DY L A N O DY S S E Y

www.developingdylan100.co.uk @Dylanwad100

DYLAN’S GREAT POEM www.developingdylan100.co.uk/dylansgreat-poem/ Keep an eye out for Dylan’s Great Poem this October; a live online event to create a 100-line bilingual epic poem written by the young people of the world.

No Pigeon I'm Too Wise (Above) © Copyright courtesy of the Cylchdroi Centre

Children and young people aged 7 25 can submit a maximum of 8 words each. The editor for the English-language poem is poet, author and scriptwriter Owen Sheers, and the editor for the Welsh-language poem is poet and author Mari George. For more information on Dylan’s Great Poem, visit the Developing Dylan website.

DEVELOPING DYLAN WORKSHOPS As part of Literature Wales’ Developing Dylan education programme, creative writing workshops are taking place across Wales. The workshops will run until December 2014 and feature writers such as Tracey Beaker scriptwriter Dan Anthony, poet and former Bardd Plant Cymru (Welsh-language Children’s Poet Laureate) Eurig Salisbury and 2014 Dylan Thomas Prize shortlisted poet Jemma L. King. “The writer’s enthusiasm and expertise enabled the pupils to access and appreciate Dylan Thomas' writing. It was fantastic to see their enjoyment of the text, especially leading up to the centenary year.” - Teacher from the Wrexham area Over 5,000 children throughout Wales have taken part so far – don’t miss out on the fun; book a workshop today. Schools and organisations that work with young people can book workshops via the Developing Dylan website or by contacting Literature Wales on: 029 2047 2266.

06

The Hand that Signed the Paper (Above) © Copyright courtesy of Blackwood Comprehensive School

PROLOGUE TO AN ADVENTURE www.developingdylan100.co.uk/ international-competition Winners of the competition will be announced at the Dylan Thomas Prize in Swansea on 06 November 2014.

The Hunchback in the Park (Above) © Copyright courtesy of Ysgol Gyfun Gymraeg Bryn Tawe

literaturewales.org @LitWales _ Join us for a glimpse into Dylan Thomas’ world through his places, his people and his words. Literature Wales, the national company for the development of literature in Wales, has crafted a series of one-off extraordinary experiences which will take you to the very heart of Dylan Thomas’ world – the vast seascapes, village tracks, urban greys, dusky moorlands, brimming meadows and lush parklands stretching from Greenwich Village to Laugharne, New Quay, Fitzrovia, Swansea, Oxford, Gower and Llanybri. With the help of some of Wales’ best living artists – including comedians, authors, scriptwriters, actors, poets and former archdruid T. James Jones – we will explore the richness of Welsh landscapes, hospitality, culture and gastronomy by boat, canoe, horse-drawn carriage, bus, steam train, on foot and on horseback. These literary adventures include half day trips, full days out and evening events, with ticket prices ranging from £7-£47. Audiences for A Dylan Odyssey qualify for a 10% discount on bed & breakfast at one of the gorgeous local Welsh Rarebits and Great Little Places country hotels, historic inns and boutique townhouses (subject to availability). See: rarebits.co.uk / little-places.co.uk for the full range... ...or join us for one of five short breaks in Dylan Thomas country. Our stunning 4 and 6 day residential packages combine the best of our daily itineraries with some of Wales’ finest independent hotels, restaurants and leisure facilities. Sample some of the wider Dylan Thomas 100 Festival with VIP tickets, whilst relaxing with door-to-door transport and top-notch meals made from the best local Welsh produce. For further information, and to book tickets by telephone, contact Literature Wales: 029 2047 2266 / post@literaturewales.org. Places are allocated on a first-come, first-served basis.


MUSIC AND FILM WEEKEND 19 - 21 September 2014

thedylanweekends.com

The music and film weekend will be a celebration of the strangeness and beauty of Wales and its ancient culture. The musical side of things will feature an all-Welsh line-up ranging from folk to psychedelia, but all of it rooted in the customs and culture of the artists’ home country. The film side of the weekend will sport a mix of odd and wonderful cinema feature films made in Wales from the 1920s to the present day, plus an eclectic selection of archive footage of lost Welsh folk culture. Buckle up for the weirdest weekend yet in Wales’ strangest township. This is the lost world that Dylan Thomas came roaring out of.

RADIO AND COMEDY WEEKEND 26 - 28 September 2014 The radio and comedy weekend will focus on the great traditions of BBC radio drama and documentary with which Dylan Thomas was so closely associated, while the Comedy strand will, naturally, focus on the extremely strong Welsh and British comedy scene, but once again with a spotlight on the more experimental progressive comics, and keeping away from the over-exposed tax-shelter-owning end of the comedy scene.

01

THE N AT I O N A L L I B R A RY O F WA L E S www.llgc .org.uk

01. Portrait of Dylan Thomas c.1930 © Unknown Copyright 02. Map of Llareggub created by Dylan Thomas whilst writing Under Milk Wood © David Higham Associates Ltd

02

As part of DylanThomas100, the year-long celebration of the birth of Dylan Thomas, the National Library in Aberystwyth is staging a major multi-media DYLAN Exhibition in conjunction with a series of newly commissioned showcase events from 28 June - 20 December. The exhibition will run across several of the Library’s gallery spaces and will provide a unique opportunity to celebrate the life and work of this iconic Welsh literary figure. Visitors will experience an extraordinary insight into Dylan's world of poetry, stories, plays and extensive musings, guided by Dylan himself. This multimedia exhibition will include never before exhibited manuscripts from the Library’s collection, as well as never before seen items on loan from the United States, and interactive experiences for all ages. With thousands of Dylan Thomas-related materials in the collection, the Library is a key venue for Dylan Thomas enthusiasts and researchers, and is also an entry point for people to learn about his work and life.

Throughout the year, partnerships with dancers, poets and visual artists will give a fresh perspective on Dylan’s life, prose and poetry. A public symposium (05-06 December 2014) will be the finale to the centenary activities, and will include a showing of Andrew Sinclair’s 1972 film adaptation of Under Milk Wood and an interview between the Director and Damian Walford Davies.

07


dylanthomas100.org

Summer Edition 2014

@dylanthomas_100

DY L A N H A U N T S www.dylanthomas.com | www.visitswanseabay.com

S

01. Rhossili Bay © Courtesy of City & County of Swansea 02. Swansea Beach - West Glamorgan Archive Service © Courtesy of City & County of Swansea

01

08

D

ylan (everyone calls him by his first name!) once wrote to a friend declaring that ‘Swansea is still the best place’, and this centenary year is an ideal opportunity to discover Dylan’s Swansea, from its ‘long and splendid curving shore’ to the wilds of neighbouring Gower Peninsula. It’s always best to begin at the beginning: Dylan was born into a warm and comfortable middle-class family in a very respectable area of Swansea – The Uplands. It was in this family home, inspired by Swansea and the surrounding area, that he wrote around two-thirds of his poetry. The house, No 5 Cwmdonkin Drive, has now been lovingly restored to its post-Edwardian hey-day. Stepping into this time-capsule, you’ll be forgiven for thinking that the family has just popped out and could return at any moment. Visitors can even stay in Dylan’s room – to take breakfast in Mrs Thomas’ kitchen the following morning. One of his childhood joys was playing in nearby Cwmdonkin Park, which features in both his writing and radio broadcasts, the old Park Keeper featuring in his poem ‘The hunchback in the park’. Original features such as the water fountain where Dylan sailed his toy ships as a boy remain; and following a Heritage Lottery grant, the Park, always a local favourite, is still ringing with children’s voices, while the older generation plays bowls or sips tea in the genteel café. As Dylan and his friends got older they ventured out beyond the security of the Park gates further afield to Swansea Bay beach, Mumbles and the Gower Peninsula. A teenage camping adventure in Rhossili is described in ‘Extraordinary Little Cough’, while in the story ‘Who Do You Wish Was With Us?’ Dylan and his friend should have watched out for the high tide, as they became stranded overnight on the promontory

02

of Worm’s Head! It’s not only Dylan Thomas who has loved Rhossili Bay; for two successive years it has been voted as the Best Beach in Britain by TripAdvisor’s Travellers Choice Awards (not to mention the 9th best in the world!). Dylan’s first job was at the South Wales Daily Post in the town centre. He enjoyed socialising in the local pubs; favourites were the Queen's Hotel and Swansea’s oldest pub – the No Sign Wine Bar – which dates back to 1690. The pub’s wine cellars are even older, dating back to medieval times, and are located near Salubrious Passage, renamed Paradise Alley in Dylan’s story ‘The Followers’. It was at this time that the famous ‘Kardomah Boys’ met at the town centre café of the same name; an eclectic group of creative young men – artists, poets, writers and musicians – including Dylan himself, the poet Vernon Watkins and the artist Alfred Janes. Dylan’s life and work can be explored further at the Dylan Thomas Centre, which throughout 2014 is at the hub of Swansea’s centenary celebrations. From the end of May to the end of August, the Centre will proudly present a unique exhibition of Dylan’s Notebooks and Manuscripts, which are on loan from The Poetry Collection of the University Libraries, University at Buffalo, The State University of New York. This is the first time that they will be exhibited in the UK since his lifetime. You can follow in Dylan’s Swansea footsteps by picking up a trail booklet from the Dylan Thomas Centre or downloading from www.dylanthomas.com, which also has a full listing of Swansea-based events taking place in the poet’s birthplace and hometown.

S


dylanthomas100.org

Summer Edition 2014

www.britishcouncil.org/wales

@dylanthomas_100

Starless and Bible Black (Below) © Courtesy of the British Council Wales

STARLESS AND

BIBLE BLACK B

ritish Council Wales is leading the co-ordination and development of Starless and Bible Black, the international showcase for the Dylan Thomas 100 Centenary. Our vision is to ensure that the centenary creates lasting cultural relations and impact by showcasing high quality Welsh work abroad in a spirit of mutuality, exchange and long-term partnerships.

The bulk of the programme will take place in five countries – USA, Canada, Argentina, India and Australia. Our simple aim within the showcase is to develop collaborative performances and showcase Dylan’s work as well as that of contemporary Welsh artists. To celebrate the centenary of Dylan Thomas’ birth the British Council and WAI will support a series of poet exchanges between Wales and India. These exchanges will use Dylan Thomas’ poetry as inspiration to develop collaborations on new poems and showcase them in a number of tours of the UK and India from October to January. In Australia the British Council will present Theatr Iolo’s Adventures in the Skin Trade in the Sydney Opera House and Melbourne Arts Centre in July 2015. This will be the first time a Welsh theatre company has ever played at the Opera House. Melbourne Writers’ Festival, 21-31 August 2014 will also include a major focus on Dylan Thomas and contemporary Welsh writing and music. In Canada the British Council and Literature Wales have partnered to develop and establish a long-term programme of international representation and promotion to bring Welsh literature to the stage in Canada and vice versa, using the March Hare and Dinefwr festivals as catalysts for exploring Dylan’s work and inspiring new work. Literature Wales and the British Council partnered with the PEN World Voices Festival of International Literature to bring Dylan Live to New York in May 2014, a 60-minute bilingual performance which

traces the origin of hip hop back to a young Welshman’s visit to New York in 1952. Also, UK Composer Pete M. Wyer has recently developed a choral setting of Dylan Thomas’ poem ‘And Death Shall Have No Dominion’ which utilises a ‘vocamotive choir’ – a mobile group of singers distributed across Manhattan who sing and walk, synchronised via headphones. Partnering with River to River Festival and Make Music New York the work premièred in New York on 21 June 2014. A showcase of contemporary Welsh writing from Owen Martell and music from the folk band Fernhill officially closed the Buenos Aires Book Fair in May 2014 – the largest literary event in South America which attracts over a million visitors.The performers will also travel to Patagonia in the run-up to the 150th anniversary in 2015 of the first Welsh settlers arriving in the province. School workshops focusing on Dylan Thomas’ work will also be included. In addition to our in-country work we will also be offering Andrew Sinclair’s 1972 film Under Milk Wood to cinemas, festivals and societies which will be available across our network of 120 offices worldwide. Underpinning the cultural programme will be a global education project creating a range of new materials to make the work and life of the famed Welsh poet and writer more widely known, and to bring his writings into English language classrooms across the globe. Resources for Teachers can be found here:

STARLESS AND BIBLE BLACK

www.teachingenglish.org.uk/dylan-thomas 09


"Swansea is still the best place" www.dylanthomas.com

DYLAN THOMAS CENTRE: NEW EXHIBITIONS

13 September - 23 December 2014

As a major part of its centenary celebrations, the Dylan Thomas Centre in partnership with The National Library of Wales, Heritage Lottery Fund (HLF) and The Poetry Collection of the University Libraries, University at Buffalo, The State University of New York, is staging two exciting temporary exhibitions of Dylan Thomas’ manuscripts.

The Manuscripts Exhibition comprises poems, a list of rhyming words and a series of black and white photographs of Dylan Thomas, many of which have not been widely displayed or reproduced. Some date from the late 1930s when he is newly married, while the second set was taken in New York in the early 1950s. These items shed light on both his writing process and his playfulness.

NOTEBOOKS EXHIBITION 31 May - 31 August 2014 The Notebooks Exhibition comprises the four poetry Notebooks and the Red Prose Notebook written between 1930 and 1934; it is the first time the material has returned to Swansea since its sale in the 1940s. Supporting material includes extracts from letters which refer to the poems and the processes involved in their writing and a self-portrait in coloured pencil Dylan drew on the back of a letter to Pamela Hansford Johnson. The exhibition will be enhanced by portraits by Alfred Janes and Ceri Richards from the Glynn Vivian Art Gallery’s collection.

MANUSCRIPTS EXHIBITION

The Centre is also producing a touring exhibition based on its extensive collection which will open on the centenary of Dylan Thomas’ birth on 27 October this year and, with new activity programmes, this will bring the life and works of Swansea’s most famous son to new and diverse audiences.

All exhibitions are free, and open daily between 10am and 4.30pm Visit www.dylanthomas.com for more information and booking details.

DYLAN THOMAS BIRTHPLACE www.dylanthomasbirthplace.com The tiny bedroom in which Dylan Thomas wrote over two-thirds of his published work has been reopened by his granddaughter Hannah Ellis after a makeover to recreate it as it would have been when he was twenty years old, just before the publication of his first book 18 Poems in 1934. The transformation has been conducted following extensive research of Dylan’s letters and other sources. All the books, papers and artifacts are those that are mentioned or are similar to those that Dylan would have had in his tiny bedroom, including his favourite childhood book Struwwelpeter and the Boy’s Own Paper. The restored house was reopened by Dylan’s late daughter Aeronwy in 2008. On reopening the bedroom, his granddaughter Hannah Ellis said, ‘It is possible to trace that throughout his life my grandfather was at his most productive when he had his own little space and this was the forerunner of them all … It is wonderful that people have the opportunity to can see, touch and smell this room which gives such a good impression of what it might have been like.’ With no glass partitions and no 'red ropes’, visitors can enter the room and immerse themselves in the surroundings of the boy poet. Dylan was born in the front (best) bedroom in 1914 and his fond childhood memories of the house were later captured by him in many of his stories and poems.

Dylan Thomas bedroom (Above) © Matthew Hughes


John Corigliano composer of a Dylan Thomas Trilogy (Left) © Swansea Festival of Music and the Arts

SWANSEA FESTIVAL OF MUSIC AND THE ARTS 04 - 18 October 2014 Swansea Festival of Music and the Arts is an annual event in its 65th year and the 2014 Festival embraces the centenary of Dylan Thomas’ birth with a series of special events at the Brangwyn Hall in Swansea following its restoration. The programme includes a schools outreach programme entitled ‘The Music in the Words’ where children will learn about creative song writing aided by features of Dylan’s verse. Amongst the public highlights is the Wales première of ‘A Dylan Thomas Trilogy’ by award winning New York composer John Corigliano, performed by the BBC National Orchestra, the Chorus of Wales and the BBC Singers. Creative Wales Award winner John Rea has been commissioned to create a ‘Tribute to Thomas in Song and Verse’ with special guest Elin Manahan Thomas. The Wales première of ‘Llareggub’, based on the fictional Welsh fishing village in Under Milk Wood and written by the Swansea-born international composer Karl Jenkins is performed by the Russian State Philharmonic Orchestra which also presents Rachmaninov’s Piano Concerto No. 3 and Sibelius’ Symphony No. 2.

26 - 27 October 2014 Be part of a fantastic Dylan Thomas fest of his poetry, broadcasts, stories and films! A 36-hour, non-stop reading of Dylan’s works, live on the stage of Swansea Grand Theatre, to celebrate 100 years since his birth. The programme commences on Sunday 26 October at 11.00 am and continues until the night of Monday 27 October, to finish at 11.00 pm, the hour of Dylan’s birth. Come for all 36 or individual sessions of just 3 hours each. Can anyone, fans and the curious alike, afford to miss this unique, one-off, life changing tribute to the greatest lyric poet of the 20th century?

etc. Join in with this extraordinary celebration of a man whose literary genius, humour and zest for life touched and touches ever more lives of thousands of people, young and old. Do not go gentle, rage, lie young and easy under the apple bough, begin at the beginning but stay until the thin night darkens: bring your sleeping bag, thermos, blanket and sandwiches or avail yourselves of the non-stop hospitality provided by the Grand Theatre and be able to say – ‘I was there!’

The programme is taken from the full range of Dylan Thomas’ works and contributors are being invited to participate from all areas of local, national and international life – performers, musicians, media, politics, the Church, sport

www.dylathon100.com

27 October - 09 November 2014 In the centenary of Dylan Thomas’ birth, the 17th annual Dylan Thomas Festival will feature an eclectic mixture of events and very special guests. There will be lots of great events including talks, workshops, exhibitions and performances – including Bob Kingdom’s acclaimed Return Journey – and a weekend festival focusing on war poetry, marking the centenary of WW1. The Festival also marks the opening night of the new Dylan Thomas exhibition on 27 October, the centenary of Dylan Thomas’ birth.Visit www.dylanthomas.com for more information and booking details.

Bob Kingdom (Right) © Dylan Thomas Festival

DYLAN THOMAS CENTRE: DYLAN THOMAS FESTIVAL

Twitter: @Dylathon Facebook: TheDylathon

A CHILD'S CHRISTMAS IN WALES 30 October - 10 December 2014 Dylan Thomas’ nostalgic tale of his youth all began when he was asked to write a Christmas radio story for Welsh Children’s Hour in 1945; at the time it was called ‘Memories of Christmas’. The work evolved, he later sold ‘A Conversation About Christmas’ to the Picture Post and ‘A Child’s Memories of Christmas in Wales’ to Harper’s Bazaar. A Child’s Christmas in Wales was finally recorded; it sold modestly at first but became his most popular prose work in America. The story has been adapted as plays, films and an animation. Swansea Grand Theatre and Wales Theatre Company present Michael Bogdanov’s production of Dylan Thomas’ childhood memory of Christmas, with music and lyrics by Jack Herrick. This adaptation is a new and evocative picture of Dylan’s early years, drawing on many of his short stories and broadcasts to create a childhood wonderland of snow-bound memory portraying a nostalgic and simpler time. From A Child’s Christmas in Wales (above), animation by Michael Jeffrey

www.childschristmasinwales.co.uk | www.swanseagrand.co.uk

11


L

Dylan lived and worked in London from 1934 and was a familiar figure in the bohemian community of Fitzrovia. As part of Dylan Thomas 100 there will be a number of events staged in London. Some of the highlights are listed below.

O

POETRY ON THE UNDERGROUND will feature six poems by Welsh poets including Dylan Thomas in July and August throughout the London Underground network. To commemorate this, a launch event will be held at Keats House with poets Owen Sheers and Danny Abse, amongst others. If you’re on the London Underground in July or August, look out for poems by Dylan Thomas, Owen Sheers, Gillian Clarke, Danny Abse and Gwyneth Lewis. www.poetrysociety.org.uk

DEATHS AND ENTRANCES (06 - 14 SEPT) An exhibition of paintings and prints inspired by the prose and poetry of Dylan Thomas at Conningsby Gallery, Bloomsbury, London. On 12 September there will be a Symposium chaired by Graham Fawcett (Chairman of the TS Eliot Society) with discussion on the legacy of Dylan Thomas, along with George Tremlett (biographer and writer), Dan Llywelyn Hall, two poets and Andrew Lambirth. www.deathandentrances.com

ND

O DYLAN THOMAS

LLAREGGUB The internationally acclaimed Russian State Philharmonic Orchestra, under the direction of Valery

Polyansky, will perform the world première of Karl Jenkins’ Llareggub. The piece is a commission for the Swansea Festival of Music and the Arts programme which is part of this year’s Dylan Thomas 100 festival. This new threemovement orchestral suite evokes the atmosphere of the mythical village setting of Thomas’ iconic play, Under Milk Wood. www.cadoganhall.com

N

www.dylanthomas100.org Dylan Thomas blue plaque (Above) © Crown copyright (2014) Visit Wales

Griff Rhys Jones (Below) © Paul Vickery

H O N O R A RY PAT RO N S Griff Rhys Jones, Sian Phillips CBE Jonathan Pryce CBE, Owen Sheers Sir Patrick Stewart

Dylan and Caitlin are brought to life in the festival’s collaboration with the National Theatre, a new dramatic compilation of Dylan’s letters and Caitlin’s writing accompanied by a specially commissioned score from Bernard Kane and starring Daniel Evans and Sian Thomas.

25 - 26 OCTOBER 2014 www.dylanthomasfitzrovia.com On his centenary weekend Dylan Thomas returns to his London stomping ground, Fitzrovia, for a series of performances, concerts, dance, interactive walks, readings, film showings, exhibitions and installations. With brand new music and drama created for the occasion, and plenty of food and drink, the festival will celebrate Dylan’s rich, rollicking life and his blazing talent. But the festivities kick off at the start of the week when Laugharne comes to London in the shape of Dylan’s Writing Shed (the official replica) which journeys from Carmarthenshire to Store Street, accompanied by an exhibition specifically created to go alongside it, at the nearby Buildings Centre. In the iconic Saatchi Building, one of the most famous series of photos of Dylan and Caitlin, by Nora Summers, are newly displayed, with unseen images of Dylan, while the Enitharmon Gallery presents Sir Peter Blake’s extraordinary vision of Under Milk Wood.

And through Fitzrovia a thread of interactive walks will highlight some of the many festival events including The Milk Wood Concert at the Welsh Chapel with the London Welsh Chorale, readings by Owen Sheers and Gillian Clarke, and a contrasting programme of shows highlighting Thomas as a broadcaster, poet and father of hip hop at The RADA Studios in Chenies Street. Pop-up events, screenings and flashmobs will populate iconic Fitzrovian venues and a host of galleries, pubs and restaurants will ensure that every corner of Dylan’s London haunt comes alive. On Sunday, the eve of Dylan’s birth, the Dominion Theatre hosts a gala performance for Dylan with Owain Arwel Hughes, Camerata Wales and an array of talent from the musical and performing worlds. With grateful thanks to the Welsh Government,The Fitzrovia Partnership, Derwent London and Literature Wales for their generous support.

For further info on all London events see: www.dylanthomas100.org


Summer Edition 2014

dylanthomas100.org

@dylanthomas_100

WELSH EVENT LISTINGS SUMMER 2014

Throughout 2014

DYLAN THOMAS BOATHOUSE Laugharne | www.dylanthomasboathouse.com / www.dylanthomas100.org A season of performances, creative workshops, exhibitions, children's activities, interactive film-making, poetry readings, a Flash Mob, and even pop-up versions of the writing shed featuring the likes of former Archbishop of Canterbury Dr. Rowan Williams; National Poet of Wales Gillian Clarke; Guardian illustrator Martin Rowson;Young People's Poet Laureate for Wales Martin Daws; and Dylan biographer Andrew Lycett, amongst others. Ongoing - 31 August 2014

DYLAN THOMAS' NOTEBOOKS EXHIBITION Dylan Thomas Centre, Swansea | www.dylanthomas.com See page 10 Ongoing - 23 September 2014

SIR PETER BLAKE'S 'LLAREGGUB' Oriel y Parc, St David's | www.orielyparc.co.uk Following its hugely successful showing at National Museum Cardiff, we are pleased to present Sir Peter Blake’s illustrations for Under Milk Wood in west Wales. The exhibition is the culmination of a 28-year project by the artist to illustrate Dylan Thomas’ much-loved ‘play for voices’. Please visit www. orielyparc.co.uk for details of events and activities to accompany the exhibition. The gallery at Oriel y Parc is free to enter and is a partnership between Amgueddfa Cymru – National Museum Wales and the Pembrokeshire Coast National Park Authority. Ongoing - September 2014

THE DYLAN WEEKENDS

Park, this is a unique theatrical experience. Performed in period costumes, Thomas' words invoke the streets of the Swansea in which he grew up; the town which was changed forever by the bombing raids of February 1941. At times funny, occasionally poignant, sometimes touching and often uproarious, Return Journey is a celebration of a community's indomitable spirit which exists to this present day.

Additional performances: 02 - 03 Aug and 06 - 07 Sept 14 Ticket price: (£9/£7) includes a souvenir programme. *All performances start at 10.30 am from the National Waterfront Museum. Wet weather venue available. Show duration: approximately two hours.

05 July 2014

CAITLIN THOMAS' AERON VALLEY: THE PONIES AND THE RED LION (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales Ystrad Aeron | www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 10 July 2014

STAN TRACEY'S JAZZ SUITE: UNDER MILK WOOD Reynoldstone Villiage Hall, Swansea | www.swanseagrand.co.uk DT Jazz and the Gower Festival present a performance of Stan Tracey’s iconic jazz masterpiece which was inspired by Dylan Thomas’ play for voices. Professional actors and musicians from Thomas’ home town of Swansea collaborate for this multi-media presentation. Start 7.30pm 10 July 2014

'DYLAN THOMAS, HYBRID TRICKSTER?' The National Library of Wales, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Professor John Goodby discusses his latest book, The Poetry of Dylan Thomas: Under the Spelling Wall, with Daniel G. Williams.

Laugharne | www.dylanthomas100.org Music and Film Weekend | 19 - 21 September 2014 Radio and Comedy Weekend | 26 - 28 September 2014

05 - 06 July 2014

RETURN JOURNEY Lighthouse Theatre, Swansea www.lighthouse-theatre.co.uk | www.dylanthomas.com Lighthouse Theatre presents Dylan Thomas' classic broadcast as a promenade performance, on the very streets of the town which inspired it. Starting from Swansea's National Waterfront Museum to Cwmdonkin

10 July 2014 - March 2015

DYLAN'S WORDS: A WATERFRONT LITERARY TRAIL National Waterfront Museum, Swansea | 12:00am www.dylanthomas.com / www.museumwales.ac.uk Follow a trail of quotations from the writings of Dylan Thomas selected by poet and Dylan scholar Peter Thabit Jones.

Free admission. Open 10.00am - 5.00pm daily.

13


Ongoing - 20 December 2014

Until 19 July 2014

DYLAN

DYLAN AND FRIENDS

The National Library of Wales, Aberystwyth www.dylanthyomas100.org / www.llgc.org.uk

National Museum, Cardiff | www.museumwales.ac.uk/cardiff

A major multi-media exhibition in conjunction with a series of newly commissioned showcase events, including partnerships with the dancer Eddie Ladd; Cwmni Theatr Arad Goch; the poet Damien Walford Davies; and visual artists Pete Finnemore and Russell Roberts, will give a fresh perspective on Dylan’s prose and poetry, on the Laugharne Boathouse and Caitlin Thomas. The exhibition will run across several of the Library’s gallery spaces and will include a selection of unique personal items, alongside visiting items from the US, providing a private view of Thomas’ world. 12 July 2014

This display brings together portraits of Dylan and Caitlin Thomas, including oil paintings by Augustus John and Alfred Janes and photographs by Bill Brandt, Rollie McKenna and Nora Summers. 19 July 2014

DYLAN THOMAS' SWANSEA HOLLYWOOD: THE MUMMY AND THE OLD DARK HOUSE A Dylan Odyssey by Literature Wales Swansea | www.llenyddiaethcymru.org 20 July 2014

DYLAN THOMAS' SWANSEA UPLANDS: THE BOY AND THE YOUNG DOG (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales Swansea | www.llenyddiaethcymru.org

DYLAN'S SWANSEA

(GUIDED TOUR)

Dylan Thomas Centre, Swansea | www.dylanthomas.com Fluellen Theatre Co.’s lively and entertaining performance-based guided tour of Dylan's central Swansea starts from the Dylan Thomas Centre and includes Dylan Thomas Square, The Three Lamps, the site of the Kardomah, Castle Square and ends in the No Sign Wine Bar. From 10.30am to 12.30pm

12 July - 02 November 2014

'HARMONY' – THE DYLAN THOMAS INTERNATIONAL GLASS AWARD

Additional Sunday tours: 27 July, 10 August, 17 August, 24 August, 31 August, 14 September & 09 November.

National Waterfront Museum, Swansea | www.museumwales.ac.uk Architectural and stained glass artists from across the world have created new works inspired by the word ‘Harmony’. From the selection of works shown in the Museum a winner will be selected for the Dylan Thomas International Glass Award. The event is curated by Swansea School of Glass, University of Wales Trinity St. David’s, and supported by the British Society of Master Glass Painters. Free admission. Open 10.00am - 5.00pm daily. 16 July 2014

MWY NA BARDD: BYWYD A GWAITH DYLAN THOMAS The National Library of Wales, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Sponsored by Cyhoeddiadau Barddas

26 July 2014

DYLAN THOMAS' SOUTH CARMARTHENSHIRE: THE HERON AND THE HORSE-DRAWN CARRIAGE (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales Llangain / Laugharne / Llansteffan / Llanybri www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org

AU TU MN / WINTER 2014

Catrin Beard talks to Kate Crockett about her book on the life of Dylan Thomas. August - September 2014

16 July 2014

C AITLIN, EDDIE LADD The National Library of Wales, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Based upon the book 'Double Drink Story', the dancer Eddie Ladd will be performing an original dance based on the perceptive relationship between Caitlin, Dylan’s wife, and the poet. The live performance will be held in the gallery and a film will be made as a legacy to the project. 16 - 21 July 2014

DYLAN THOMAS AT HOME

(TOUR) (ENG LANG.)

A Dylan Odyssey by Literature Wales Across South-West Wales | 6 Days / 5 Nights. www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 18 - 20 July 2014

BILINGUAL LITERATURE FESTIVAL Dylan Thomas Centre, Swansea | www.dylanthomas.com A weekend celebration of bilingual literature which will be packed with exciting events, curated by Menna Elfyn, one of the most significant poets writing in Wales today.

14

BEDAZZLED – A WELSHMAN IN NEW YORK Ffotogallery – Cardiff, Swansea, New Quay www.ffotogallery.org Bedazzled celebrates the special relationship Dylan Thomas had with the United States, New York in particular, and the enduring influence of his life and work on both sides of the Atlantic. In a series of live events 're-imaging' his favourite watering hole The White Horse Tavern in Greenwich Village, audience members are transported back to the heady bohemian world of New York in the early 1950s where Dylan Thomas' charisma and dramatic and lyrical use of language left all around him spellbound. Audiences are invited to explore the many sides of Dylan with a diverse cast of characters representing the artists, writers, musicians, social misfits and outsiders who were in Thomas' orbit in the last years of his life. Conceived by artistic director/curator David Drake, writer Ben Gwalchmai and composer John Rea, live performances incorporating moving image and sound and the accompanying installation/virtual tavern provide audiences around the world with a glimpse into Dylan Thomas' life in New York and the surrounding cultural milieu. Bedazzled will take place in New Quay, Swansea and Cardiff in October/November 2014.


03 August 2014

DYLAN THOMAS, THE TRAINS AND THE WELSH LANGUAGE (WELSH LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales Llanelli/Bronwydd Arms | dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 14 - 17 August 2014

DYLAN THOMAS AT PLAY

theatre and multi-activity art workshops. This free event brings the legacy of Dylan Thomas to families and adults in a park that was his '…world within the world’. Free event. 12 noon - 6.00pm. 13 September - 23 December 2014

DYLAN THOMAS' MANUSCRIPTS EXHIBITION Dylan Thomas Centre, Swansea | www.dylanthomas.com

(TOUR) (ENG LANG.)

A Dylan Odyssey by Literature Wales Across South-West Wales | 4 Days / 3 Nights. www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 23 August 2014

DYLAN THOMAS' CEREDIGION COAST: LLAREGGUB AND THE BLACK LION (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales New Quay / Talsarn / Lampeter / Llangrannog www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 30 August 2014

DYLAN THOMAS' OXFORD, JAZZ & THE BEAT POETS A Dylan Odyssey by Literature Wales Oxford | www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 03 - 05 September 2014

See page 10 20 September 2014

ANDREW LYCETT Oriel y Parc, St Davids | www.orielyparc.co.uk Join journalist and leading biographer Andrew Lycett, author of Dylan Thomas: A New Life in a discussion of Dylan Thomas’ life and work. Organised by Oriel y Parc, at 7.00pm,Ysgol Dewi Sant, St Davids. 20 September - 11 October 2014

DYLAN THOMAS - HIS PEOPLE AND PLACES Attic Gallery, Swansea | All day | www.atticgallery.co.uk The Attic Gallery celebrates Dylan Thomas’ centenary with an exhibition of specially commissioned work. Seven leading Welsh artists have been asked to seek out and interpret what Thomas saw and thus what inspired him. This unique exhibition will also feature paintings of Swansea by Jack Jones, a contemporary of Thomas from the 1920s; these works have not been exhibited in public before. 27 September - 01 November 2014

DYLAN UNCHAINED: THE DYLAN THOMAS CENTENARY CONFERENCE, 1914 - 2014

PUBLIC INFORMATION

Swansea University & Taliesin Arts Centre www.swansea.ac.uk/dylanthomas

The exhibition titled Public Information at Oriel Myrddin Gallery will present work by a range of creative individuals and collectives who have come together through the invitation of artists Craig Wood and Peter Finnemore. As a starting point, this ongoing project takes Dylan Thomas' work relating to wartime propaganda films for The Ministry of Information and aims to develop new collaborative work from a wide range of disciplines that imaginatively navigate contemporary responses to the political and cultural themes of propaganda, information/disinformation.

Leading critics will give talks on the work and influence of Dylan Thomas. There will be a poetry reading of work by contemporary poets, a play written by David Britton, the launch of the new Collected Poems of Dylan Thomas, plus exhibitions, tours and public lectures. All welcome. Tickets: From £8 for individual events to £300 for a full residential package.

Oriel Myrddin Gallery | www.orielmyrddingallery.com

01 October 2014 03 - 08 September 2014

DYLAN THOMAS' WIDER WORLD (TOUR) (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales London / Oxford / South-West Wales | 6 Days / 5 Nights. www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 06 September 2014

DYLAN THOMAS, THE KARDOMAH GANG, THE ACTOR AND THE COMEDIAN (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales Swansea | www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 06 September 2014

THE GREEN FUSE FESTIVAL

ADVENTURES IN THE SKIN TRADE Theatr Iolo, Cardiff | www.theatriolo.com

Dylan Thomas’ gloriously surreal coming-of-age and unfinished novel is given new life by acclaimed writer Lucy Gough in a special production directed by Kevin Lewis. Suitable for ages 14+.

01 Oct | The Lyric Theatre, Carmarthen 02 Oct | Theatr Soar, Merthyr Tydfil 03 Oct | Taliesin Arts Centre, Swansea 07 Oct | The Borough Theatre, Abergavenny 08 - 14 Oct | Chapter Arts Centre, Cardiff 15 Oct | Park & Dare Theatre,Treorchy 17 Oct | Aberystwyth Arts Centre 21 Oct | Ffwrnes, Llanelli 29 Oct | Torch Theatre, Milford Haven 30 Oct | Blackwood Miners' Institute

Cwmdonkin Park, Swansea | 12:00pm - 6:00pm www.cwmdonkinpark.com / www.elysiumgallery.com / www.dylanthomas.com The Friends of Cwmdonkin Park, Elysium Gallery and the City & County of Swansea present a day of acoustic music, poetry, storytelling, promenading

15


02 October 2014

Llewellyn (conductor), Roderick Williams (baritone) and Andrew Staples (tenor). Tickets available from the Grand Theatre. Starts 7:30 pm.

DYLAN THOMAS NATIONAL POETRY DAY EVENT Dylan Thomas Centre, Swansea | www.dylanthomas.com Join us for a special celebration of poetry from Swansea as we mark National Poetry Day. 03 - 04 October 2014

TIME LET ME PLAY Dylan Thomas Theatre, Swansea | 8:00pm | www.keith-james.com Celebrated concert artist Keith James presents a brave and haunting collection of Dylan Thomas’ most cherished poems sensitively set into songs, including Clown in the Moon, Do not go gentle into that good night, Fern Hill, A process in the weather of the heart, Being but men and many more. Keith is touring this show throughout Wales and the UK. Full details can be found at: www.timeletmeplay.co.uk/concerts “…some of the most atmospheric and emotive guitar based music you will ever hear.” - The Independent 04 October 2014

DYLAN: POETRY & JAZZ AFTERNOON National Waterfront Museum, Swansea | www.museumwales.ac.uk Join the Jen Wilson Jazz Ensemble for a splendid afternoon featuring the Dylan Thomas Jazz Suite Twelve Poems with special readings by renowned Dylan Thomas expert and poet Peter Thabit Jones. In association with Swansea Festival of Music and the Arts. Free event. Start 2.30pm. 08 October 2014

THE MUSIC IN THE WORDS Brangwyn Hall, Swansea | 11:00am | www.swanseafestival.org Swansea Festival of Music and the Arts presents a schools outreach project with creative song writing aided by the rhythmic, alliterative features of Dylan Thomas' verse. Admission to school pupils only; no public admission. 09 October 2014

DYLAN THOMAS: HIS WORDS IN MUSIC National Waterfront Museum, Swansea | www.museumwales.ac.uk An illustrated lecture by conductor Edward-Rhys Harry. Is it possible that Wales’ famous poet son extended his literary influence beyond the worlds of narrative, poetry and prose? Join us for a special evening punctuated by live and recorded performances of the words of Dylan Thomas in ways you will not have heard before. The evening will open with a performance by the Dunvant Male Voice Choir, followed by the Welsh première of The Force That Through The Green Fuse Drives The Flower – a choral setting of Thomas’ poem written in his late teens and commissioned in this centenary year by the family of Dylan Thomas. 10 October - 09 November 2014

A PORTRAIT OF THE ARTIST AS... Elysium Gallery, Swansea www.elysiumgallery.com / www.beepwales.co.uk Taking inspiration from Dylan Thomas’ two collections of short stories, ‘A Portrait of the Artist as a Young Dog’ and ‘Adventures in the Skin Trade’, Elysium Gallery will be exhibiting unconventional portraits, the artist as the lead actor or director, a protagonist or antagonist, navigating through an uncertain future. Open Wednesday to Saturday 12 noon - 5.00pm. Free Event. 11 October 2014

WALES PREMIÈRE OF 'A DYLAN THOMAS TRILOGY' Brangwyn Hall, Swansea | swanseafestival.org / swanseagrand.co.uk Swansea Festival of Music and the Arts presents the Wales première of ‘A Dylan Thomas Trilogy’ by New York composer John Corigliano with the BBC National Orchestra, and ‘Chorus of Wales’ with the BBC Singers. Grant

11 October 2014 - 01 February 2015

DYLAN THOMAS BY ALFRED JANES National Waterfront Museum, Swansea | www.museumwales.ac.uk In celebration of the 100th anniversary of the birth of Swansea’s most famous son, this summer the National Waterfront Museum in Swansea will be complementing its permanent displays with quotations from the works of Dylan Thomas. In the autumn the Museum will also be exhibiting the portrait painted by his friend Alfred Janes, on loan from the National Museum, Cardiff. Free admission. Open 10.00am - 5.00pm daily. 11 October - 30 November 2014

PLACING DYLAN National Waterfront Museum, Swansea | www.museumwales.ac.uk In 1934, Dylan Thomas left 5 Cwmdonkin Drive to live in London. Sixty years later, London-born Ceri Thomas lived in the poet's Swansea home and began producing artworks inspired by Dylan's place, writing and name. Free admission. Open 10.00am - 5.00pm daily. 15 October 2014

TRIBUTE TO THOMAS IN SONG AND VERSE Brangwyn Hall, Swansea | 7:30pm | www.swanseafestival.org A tribute to Dylan Thomas with special guest Elin Manahan Thomas, including a newly commissioned song-cycle from John Rea, the winner of the Creative Wales Award. Tickets available from the Grand Theatre. 01792 475 715 | www.swanseagrand.co.uk 18 October 2014

RUSSIAN STATE PHILHARMONIC ORCHESTRA PLAYS KARL JENKINS' LLAREGGUB Brangwyn Hall, Swansea | 7:30pm | www.swanseafestival.org Wales première of the Russian State Philharmonic Orchestra with a programme which includes a Festival commission from Swansea-born international composer Karl Jenkins entitled 'Llareggub' which is based on the fictional Welsh fishing village in Dylan Thomas’ Under Milk Wood. 19 - 28 October 2014

THE BEGINNING Dylan Thomas Birthplace | www.dylanthomasbirthplace.com Ten days of celebration leading up to and beyond the centenary on 27th Oct, including performances of the especially commissioned site-specific play First Love, ongoing tributes from 100 Voices and a special event as the world focuses on the birthplace. 24 - 26 October 2014

DO NOT GO GENTLE FESTIVAL Dylan Thomas Birthplace,The Garage, Mozart’s, The Chattery, St. James Social Club, Noah’s Yard www.donotgogentlefestival.com Celebrating the centenary of Dylan Thomas' birth, Do Not Go Gentle aims to be a festival that he might have liked; including music, literature, comedy and film it combines cosy and atmospheric venues with acts that could have inspired and amused Dylan in his day. 25 - 26 October 2014

DYLAN THOMAS IN FITZROVIA www.dylanthomasfitzrovia.com | @DTFitzrovia See page 12


25 - 30 October 2014

MY FRIEND DYLAN THOMAS Pontio / Bangor University School of Music www.bangor.ac.uk/music / pontio.co.uk Dylan’s bridge to the world of music was his lifelong friend and collaborator, Daniel Jones, composer of the original music to Under Milk Wood and author of the witty and affectionate memoir My Friend Dylan Thomas. Jones, who died in 1993, was a supremely important figure in Welsh culture, and his music provides the focus for this six-day musical celebration of Dylan Thomas’ work, which includes performances of vocal and choral settings of Dylan’s poems by composers ranging from Stravinsky to Mark-Anthony Turnage, responses to Dylan’s work in jazz and in cutting-edge electroacoustic sonic art, new commissions by Welsh composers John Rea, Guto Pryderi Puw and Andrew Lewis, and a rare performance of Jones’ fourth symphony (1954), written in memory of Dylan Thomas. Associated events include a performance by actor Rhodri Miles of Clown in the Moon, Gwynne Edwards’ theatrical portrait of Dylan Thomas, alongside educational workshops for local schoolchildren and public events for the entire community. Full programme: www.pontio.co.uk

06 November 2014

PROLOGUE TO AN ADVENTURE AWARD CEREMONY National Waterfront Museum, Swansea www.developingdylan100.co.uk/international-competition / @LitWales Announcement of the winners of Prologue to an Adventure, the Developing Dylan creative writing competition.The younger age category (7-18) winners will be announced at a fun-filled daytime ceremony, organised in partnership with Into Film who are also running a Dylan Thomas-themed competition. Winners of the older age categories will be announced as part of the Dylan Thomas Prize award ceremony later that evening. 07 November 2014

DYLAN THOMAS' FULL MOON WALK (ENG LANG.) A Dylan Odyssey by Literature Wales Criccieth/Llanystumdwy www.dylanthomas.com / www.llenyddiaethcymru.org 2.00 pm - 5.45 pm (unless staying for evening meal/overnight)

26 October 2014

THE DYLATHON The Swansea Grand Theatre | www.dylathon100.com See page 11 27 October - 09 November 2014

DYLAN THOMAS FESTIVAL Dylan Thomas Centre, Swansea | www.dylanthomas.com See page 11 29 October 2014

'MY LIFE WITH DYLAN THOMAS' The National Library of Wales, Aberystwyth | www.llgc.org.uk ‘My Life with Dylan Thomas’ is an entertaining account of the influences and interactions felt by the poet Tony Curtis whose early years growing up in Carmarthen overlapped with Dylan’s last years.Taught at university by Dylan’s best friend Vernon Watkins, he has talked with many who knew Dylan – Dannie Abse, John Pudney, Raymond Garlick, Stanley Moss, Glyn Jones, John Ormond and Dylan’s daughter, Aeronwy. In Dylan’s centenary year ‘My Life with Dylan Thomas’ offers a fascinating account of the continuing influence of a major poet and a man who was reputed to be mad, bad and dangerous to know. 04 - 08 November 2014

A CHILD’S CHRISTMAS IN WALES

28 November - 20 December 2014

RETURN JOURNEY: AN ARTISTIC RESPONSE Elysium Gallery | www.elysiumgallery.com An outreach community drawing project based on Dylan Thomas’ story created for radio involves a cultural exchange with Colorado State University. Open Wednesday to Saturday 12noon – 5pm. Free event. 05 - 06 December 2014

PUBLIC SYMPOSIUM The National Library of Wales, Aberystwyth | www. llgc.org.uk A public symposium celebrating the close of the anniversary year. This will include a showing of the 1972 Andrew Sinclair film Under Milk Wood with a Q&A session between the Director and Damian Walford Davies. Throughout 2014

DYLAN THOMAS SEASON S4C | www.s4c.co.uk S4C’s Dylan Thomas season will be broadcast in autumn 2014. A range of factual programmes will look at the influences on his work – from the Welsh language, to his work on propaganda films during the Second World War – whilst Thomas v Thomas will compare and contrast his life with that of another celebrated Welsh poet – R. S.

Wales Theatre Company & Swansea Grand Theatre www.childschristmasinwales.co.uk / www.swanseagrand.co.uk

Rhys Ifans stars in Dan y Wenallt (Under Milk Wood, directed by Kevin Allen), which will be filmed in both Welsh and English in Solva this summer, with the première on S4C at the end of the year.

See page 11

Please check the S4C website and programme schedules for listings.

30 Oct - 8 Nov | Swansea Grand THEN TOURING WALES: 10 - 11 Nov | The Torch Theatre, Milford Haven 13 - 15 Nov | Theatr Hafren, Newtown 17 - 18 Nov | The Lyric Theatre, Carmarthen 20 - 22 Nov | Venue Cymru, Llandudno 25 - 29 Nov | The New Theatre, Cardiff 01 - 03 Dec | Aberystwyth Arts Centre 04 - 07 Dec | Theatr Brycheiniog, Brecon 09 - 10 Dec | Pontio, Bangor

17


The Dylan Thomas Centre, Swansea Š Crown copyright (2014) Visit Wales

T H A N K S TO. . . We would like to take this opportunity to thank the key organisations involved for their support of Dylan Thomas 100, as listed at: www.dylanthomas100.org Special thanks are also due to: Jeff Towns, Chairman of the Dylan Thomas Society; the family of Nora Summers (18921948) in recognition and acknowledgement of her iconic photograph of Dylan Thomas that serves as the inspiration for the centenary logo; David Higham Associates, literary agents for Dylan Thomas, for their advice and continued support; and the Dylan Thomas Trust for its commitment to Dylan Thomas 100.

U S E F U L C O N TA C T S dylanthomas100.org

(Official Website)

visitwales.com

| @dylanthomas_100

(Tourism & Visitor Enquiries)

visitswanseabay.com (Tourism & Visitor Enquiries) discovercarmarthenshire.com (Tourism & Visitor Enquiries) discoverceredigion.co.uk (Tourism & Visitor Enquiries) visitpembrokeshire.com (Tourism & Visitor Enquiries)

dylanthomas.com (Dylan Thomas Centre) traveltrade.visitwales.com (Travel Trade Enquiries) britishcouncil.org/wales (International Event Enquiries) developingdylan100.co.uk (Literature Wales)


DYLAN THOMAS 100

R H A G L E N Y C A N M LW Y D D I A N T A GWYBODAETH AM DOCYNNAU Y TU MEWN www.dylanthomas100.org | @dylanthomas_100

DYLAN THOMAS 100 R H AG L E N D I G W Y D D I A DAU Rhifyn Haf 2014


Y tŷ lle ganwyd Dylan Thomas (Clawr blaen ac isod) © Hawlfraint y Goron (2014) Visit Wales Plac glas Dylan Thomas (ar y dde) © Hawlfraint y Goron (2014) Visit Wales


Rhifyn Haf 2014

dylanthomas100.org

@dylanthomas_100

R H AG A I R

Actor

RO B B RY D O N

MBE

“Mae geiriau Dylan Thomas yn fodd imi ailgysylltu â’m plentyndod, yr un go-iawn a’r un dychmygol. Roedden ni’n byw ym Maglan, a mynychwn innau Ysgol Dumbarton House yn Abertawe, ac er fy mod i yno rai blynyddoedd ar ei ôl, mae’r ddau gyfnod fel petaent yn cydblethu. Wrth feddwl am fy mhlentyndod meddyliaf amdano yntau, a phan ddarllenaf ei eiriau meddyliaf am fy mhlentynod innau. Llwyddodd ei eiriau, ei eiriau rhyfeddol, crwydrol, gwamal (fel y gwelwch, mae hyn yn dwyllodrus o anodd) i swyno nifer o berfformwyr a’i dilynodd. Y cyflythrennu, yr ailadrodd, yr iaith rythmig, onomatopëig – maen nhw i’w clywed yng ngeiriau Paul Simon, a Bob dylan, wrth gwrs. Pan ysgrifennodd Don Henley am The Boys of Summer, dychmygem fechgyn heulfelyn California, er mai bechgyn Dylan, yn llawer nes adref, oedd ei ysbrydoliaeth. Mwynhewch y dathliad hwn o ddyn mawr y geiriau, o’r Cymro mawr, a dewch inni addo bod yma ar gyfer dathlu’r 200.”

Y Gweinidog dros yr Economi, Gwyddoniaeth a Thrafnidiaeth

E D W I N A H A RT M B E C S t J “Mae’r llawlyfr digwyddiadau terfynol hwn â’i fanylion am ddathliadau Dylan Thomas 100 tan ddiwedd y flwyddyn yn adlewyrchu cyfoeth ac amrywiaeth yr ŵyl yn ei chyfanrwydd. Bu cynyrchiadau theatr, arddangosfeydd celfyddyd a rhaglenni teledu yn fodd i ail-hybu amlygrwydd Dylan Thomas ym mlwyddyn y canmlwyddiant. Mae hi hefyd yn addas bod y llawlyfr olaf hwn yn canolbwyntio ar Abertawe a’r ffaith ein bod yn dod â Dylan adref. Fe’i ganwyd yn Abertawe, bu’n byw yn 5 Cwmdonkin Drive, Uplands nes cyrraedd ugain oed.Yn ystod y cyfnod hwn, ysgrifennodd tua dwy ran o dair o’i holl farddoniaeth ynghyd â nifer o’i straeon a’i lythyron. Abertawe oedd ysbrydoliaeth llawer o’i waith pwysicaf, fel y gerdd ‘The hunchback in the park’ a’r darllediad radio, ‘Return Journey’ sy’n disgrifio, mor deimladwy, ei daith ar droed drwy’r ddinas a ddinistriwyd gan gyrch awyr teirnos 1941. Abertawe yw cartref Canolfan Dylan Thomas a dderbyniodd £935,700 yn ddiweddar gan Gronfa Treftadaeth y Loteri, gan sicrhau dyfodol y Ganolfan ynghyd ag etifeddiaeth Dylan Thomas ganrif ar ôl ei eni. Bydd y nawdd hwn yn fodd i agor arddangosfa’r ganolfan ar ei newydd wedd mewn pryd i ddathlu canmlwyddiant pen-blwydd Dylan ym mis Hydref. Bwriad Llywodraeth Cymru wrth arwain yr ŵyl hon oedd hwyluso’r ffordd i bobl ddarganfod neu ailddarganfod Cymru a Dylan Thomas, i atgyfodi angerdd dros lenyddiaeth ac i ysbrydoli pobl o bob oed i ymgysylltu’n fwy gweithredol â’n treftadaeth ddiwylliannol gyfoethog. Mae’r canmlwyddiant yn gyfle i arddangos Cymru ac i godi statws eiconig y ffigwr llenyddol mawr hwn yn uwch eto.”

03


dylanthomas100.org

Rhifyn Haf 2014

@dylanthomas_100

CEFNDIR YR ŴYL www.dylanthomas100.org | @dylanthomas_100

Y STORI HYD YN HYN Cyrhaeddwyd hanner ffordd drwy ddathliadau canmlwyddiant Dylan Thomas â phroffil byd-eang y bardd yn uchel a’i eiriau’n atseinio o Gymru i bedwar ban byd. A’r gweithgareddau’n dwysáu tuag at ei ben-blwydd ar Hydref 27, gallwn edrych yn ôl ar amrywiaeth gyfoethog o weithgareddau bywiog, llwyddiannus. Erbyn hyn, trosglwyddwyd arddangosfa glodwiw Syr Peter Blake – Llaregubb: Under Milk Wood – i Dyddewi. Roedd cynhyrchiad Clwyd Theatr Cymru o’r ‘ddrama ar gyfer lleisiau’ yn llwyddiant diamheuol ym marn beirniaid a chynulleidfaoedd, a chreodd Under Milk Wood, opera newydd, arloesol John Metcalf ddiddordeb enfawr. Aeth Llenyddiaeth Cymru â’r bardd i’r ystafell ddosbarth gyda’u rhaglen Dylanwad, a chyfunwyd geiriau’r bardd â golygfeydd a chroeso gorau Cymru yn ystod eu teithiau dychmygus, Odyssey Dylan. Aeth y Penwythnosau Talacharn enwog o nerth i nerth eleni gyda’r Raw Material: Llarregub Revisited – y cynhyrchiad cydweithredol rhwng National Theatre Wales a BBC Cymru Wales – yn cyrraedd uchafbwynt yn ‘nhref ryfeddaf Cymru’, chwedl Dylan Thomas. O’r dref hon, bu ei Shed Sgrifennu’n lledaenu’r gair ac yn ysbrydoli cenhedlaeth newydd yn ystod ei deithiau dros y wlad. Ymhlith tymor o raglenni arbennig gan y BBC, gwelwyd Tom Hollander yn A Poet in New York, drama gan Andew Davies. A chafwyd addasiad newydd o Under Milk Wood gan gast a oedd yn cynnwys Syr Tom Jones, Michel Sheen a Katherine Jenkins. Yn Llundain, gwelwyd Poet in the City drwy gyfrwng lleisiau cyfoes megis Gwyneth Lewis ac Owen Sheers. Ac o deithio ymhellach, lawnsiwyd taith gerdded yn Efrog Newydd gan Brif Weinidog Cymru. Yn y cyfamser, mae Starless and Bible Black yn teithio dros sawl cyfandir wrth i’r Cyngor Prydeinig ddathu canmwyddiant y Cymro enwog. A thros y chwe mis nesaf, gellir edrych ymlaen at lawer rhagor o weithgareddau a pherfformiadau a gwyliau, ym mha le bynnag yn y byd y mawrygir gwaith y bardd.

CYN-BRIF WEINIDOG CYMRU, Y GWIR ANRHYDEDDUS

RHODRI MORGAN “Anrhydedd mawr yw bod yn rhan o’r gwaith o gynorthwyo pawb ledled y byd i fwynhau gwaith un o feirdd telynegol cyfrwng Saesneg mwya’r ugeinfed ganrif. Y cynhyrchiad gwreiddiol o’i ddrama radio Under Milk Wood – â’i gyfuniad o ysgrifennu ac actio gwych – oedd un o uchafbwyntiau diwylliannol canol y ganrif honno. Heriaf unrhyw un i wrando arno heddiw heb iddo deimlo gwallt ei ben yn codi.”

04

Arddangosfa Dylan Thomas (Uchod) © Trwy garedigrwydd Dinas a Sir Abertawe

A DECHRAU YN Y DECHRAU Yn 5, Cwmdonkin Drive, Abertawe – ‘y dref hyll a hyfryd’ – y daeth Dylan Thomas i’r byd ar Hydref 27, 1914. Ail-grewyd ei ystafell wely’n ofalus, gan gynnig profiad ymdreiddiol i bererinion sydd wrth eu bodd yn profi naws y gofod cyfyng lle y cynhyrchodd Dylan dros hanner ei farddoniaeth gyhoeddedig. Cyfleir atgofion annwyl Dylan o’r cartref moethus hwn yn llawer o’i weithiau, gan gynnwys A Child’s Christmas in Wales. Treuliodd Dylan hanner ei fywyd byr yn Abertawe, a dychwelodd i Gymru droeon dros y blynyddoedd. Yng Nghanolfan Dylan Thomas, yn Ardal Forwrol adnewyddedig, deniadol Abertawe, gwelir arddangosfeydd rhyngweithiol parhaol, ynghyd â chasgliad o lyfrau nodiadau, llawysgrifau a lluniau sydd ar fenthyg o Unol Daleithiau America. Mae Amgueddfa Abertawe’n cynnal arddangosfa arbennig – gan gynnwys bar y mae ei bapur wal yn drwch o nicotin – sy’n seiliedig ar gyfrol Jeff Towns ar hoff dafarndai Dylan. Caffi’r Kardomah (a ailleolwyd erbyn hyn) oedd y man cyfarfod i yfed coffi yng nghwmni’r ‘Kardomah Gang’ o feirdd ac artistiaid, ond roedd y No Sign Bar ar Wind Street – y sonnir am ei seler yn y stori ‘The Followers’ – ymhlith ei hoff dafarndai. Mae Art Across the City (Locws International) yn parhau i ddenu sylw, a chynhelir rhagor o weithgareddau ganddynt yn ystod y misoedd nesaf, gan gynnwys arddangosfeydd a’r cyfle i ddilyn llwybrau Dylan yn ystod cyfnod y blits ac i ymweld â’r sinemâu lle y taniwyd ei ddychymyg pan oedd yn blentyn. Bwriedir cynnal gwyliau diwylliannol amlhaenog a darlleniadau o’i waith, gan gynnwys Dylathon, marathon dychmygus o ddarlleniadau o’i holl waith, dros gyfnod o 36 awr adeg ei ben-blwydd ar Hydref 27. Daw’r flwyddyn i ben â chynhyrchiad tymhorol Wales Theatre Company o un o weithiau mwya poblogaidd Dylan Thomas, A Child’s Christmas in Wales.


Alfred Janes, 'Dylan Thomas', 1934 (ar y dde) © Stad yr Artist

L LY S G E N H A D O N HANNAH ELLIS N O DDW R A NRHYDEDDUS DYL A N THOMA S 100 “Un o fy ngobeithion ar gyfer Dylan Thomas 100 oedd i ddychwelyd y ffocws at y cyfoeth o ysgrifennu a'i creuwyd gan fy nhad-cu, yn o gystal â darganfod ffyrdd arloesol a diddorol o ddefnyddio sawl ffurf o'r celfyddydau i gyrraedd cynulleidfaoedd newydd. O ddefnyddio Dan Y Wenallt fel esiampl, mae llu o ddehongliadau gwreiddiol, er enghraifft cynhyrchiad y BBC, perfformiadau byw National Theatre Wales, Llareggub gan Peter Blake, opera, sioe lwyfan ac yn hwyrach eleni, ffilm newydd. Mae llwyddiant y digwyddiadau wedi adeiladu momentwm cryf a bydd hyn yn parhau ac yn tyfu trwy gydol y flwyddyn.”

 Thywysog Cymru yn Noddwr Brenhinol, Hannah Ellis, wyres Dylan yn Noddwr Anrhydeddus, a’r mawrion Cymreig Bryn Terfel, Karl Jenkins, Cerys Matthews a Catrin Finch eisoes wedi’u sefydlu’n llysgenhadon, rydym yn falch o gyhoeddi enwau rhagor o gefnogwyr blaengar i ddathliadau canmlwyddiant un o feirdd mwyaf yr ugeinfed ganrif. Ymhlith y Llysgenhadon newydd y mae: Y Gwir Anrhydeddus Rhodri Morgan, cyn-Brif Weinidog Cymru; Carol Ann Duffy; Gillian Clarke; Matthew Rhys; Michael Sheen; Owen Sheers;Terry Jones; Syr Peter Blake; Roger McGough; Rhys Ifans a Rob Brydon.

05


O DY S S E Y DY L A N

www.dylanwad100.co.uk @Dylanwad100

CERDD FAWR DYLAN www.developingdylan100.co.uk/cy/dylansgreat-poem Cadwch eich llygaid ar agor am Gerdd Fawr Dylan y mis Hydref hwn; digwyddiad byw, ar-lein i greu cerdd epig ddwyieithog gan ieuenctid y byd.

No Pigeon I'm Too Wise (Uchod) © Hawlfraint drwy garedigrwydd y Cylchdroi Centre

Gall plant a phobl ifanc rhwng 7-25 oed gynnig mwyafswm o 8 gair yr un. Golygydd y gerdd Saesneg fydd y bardd, yr awdur a’r sgriptiwr Owen Sheers, a golygydd y gerdd Gymraeg fydd y bardd a’r awdur Mari George. Am ragor o wybodaeth am Gerdd Fawr Dylan, ymwelwch â gwefan Dylanwad.

GWEITHDAI DYLANWAD Fel rhan o gynllun addysg Dylanwad, Llenyddiaeth Cymru, cynhelir gweithdai ysgrifennu creadigol ar draws Cymru. Cynhelir y rhain tan Ragfyr 2014, gydag awduron fel: sgriptiwr Tracey Beaker, Dan Anthony, y bardd a chyn-Fardd Plant Cymru, Eurig Salisbury a Jemma L. King, un o’r beirdd ar restr fer Gwobr Dylan Thomas 2014. “Roedd brwdfrydedd a gwybodaeth arbenigol yr awdur yn fodd i arwain disgyblion at waith Dylan Thomas a’u cynorthwyo i’w werthfawrogi. Roedd yn hyfryd eu gweld yn mwynhau’r testun, yn enwedig yn ystod blwyddyn y canmlwyddiant.” - Teacher from the Wrexham area Mae dros 5,000 wedi cymryd rhan yn y cynllun hwn yn barod – peidiwch â cholli’r hwyl; archebwch le mewn gweithdy heddiw. Gall ysgolion a mudiadau sy’n gweithio gyda phobl ifanc archebu gweithdai drwy gyfrwng gwefan Dylanwad neu drwy gysylltu â llenyddiaeth Cymru ar: 029 20472266.

06

The Hand that Signed the Paper (Uchod) © Hawlfraint drwy garedigrwydd Ysgol Gyfun Y Coed Duon.

AGORWCH DDRWS DYCHYMYG www.developingdylan100.co.uk/cy/ international-competition Cyhoeddir enillwyr y gystadleuaeth yn ystod Gwobr Dylan Thomas yn Abertawe ar Dachwedd 06, 2014.

Y Crwca yn y Parc (Uchod) © Drwy garedigrwydd Ysgol Gyfun Gymraeg Bryn Tawe

llenyddiaethcymru.org @LlenCymru _ Ymunwch â ni i gael cip i mewn i fyd Dylan Thomas drwy gyfrwng ei leoliadau, ei bobl a’i eiriau. Mae Llenyddiaeth Cymru, y cwmni cenedlaethol dros ddatblygiad llenyddiaeth yng Nghymru, wedi saernïo cyfres o brofiadau unigryw a fydd yn mynd â chi i galon byd Dylan Thomas – y golygfeydd arfordirol, llwybrau pentrefol, dinasoedd llwyd, corsdiroedd tywyll, dolydd cyforiog a pharcdiroedd hir sy’n ymestyn o Greenwich Village i Dalacharn, Cei Newydd, Fitzrovia, Abertawe, Rhydychen, Gŵyr a Llan-y-bri. Gyda chymorth rhai o artistiaid gorau Cymru – gan gynnwys comedïwyr, awduron, sgriptwyr, actorion, beirdd a’r cyn-Archdderwydd T. James Jones – byddwn yn archwilio cyfoeth tirweddau Cymru, ei lletygarwch, ei diwylliant a’i gastronomeg, a hynny mewn cwch, canŵ, ceffyl-achart, bws, trên stêm, ar droed ac ar gefn ceffyl. Mae’r anturiaethau hyn yn cynnwys tripiau hannerdiwrnod, diwrnod llawn neu ddigwyddiadau gyda’r nos, ac mae’r prisiau’n amrywio o £7-£47. Bydd gostyngiad o 10% ar gyfer cynulleidfaoedd Odyssey Dylan am wely a brecwast mewn gwestyau a thafarndai a thai trefol bwtîc lleol Welsh Rarebits a Great Little Places (os bydd argaeledd). Gweler: rarebits.co.uk/little-places.co.uk ar gyfer yr holl ddewis . . . Neu ymunwch â ni ar gyfer un o bump egwyl fer yn nhiriogaeth Dylan. Mae ein pecynnau preswyl 4 a 5 diwrnod yn cyfuno’r gorau o’n teithiau dyddiol â rhai o westyau annibynnol, bwytai a chyfleusterau hamdden gorau Cymru. Profwch beth o Ŵyl Dylan Thomas 100 â thocynnau arbennig, gan deithio o ddrws i ddrws a mwynhau prydau bwyd dihafal gan y cynhyrchwyr gorau. Am ragor o wybodaeth, ac i archebu tocynnau dros y ffôn, cysylltwch â Llenyddiaeth Cymru: 029 20472266 / post@llenyddiaethcymru.org. Y cyntaf i’r felin . . .


PENWYTHNOS CERDDORIAETH A FFILM 19 - 21 Medi 2014

thedylanweekends.com

Bydd y penwythnos cerddoriaeth a ffilm yn dathlu hynodrwydd a harddwch Cymru a’i diwylliant hynafol. O ran cerddoriaeth, bydd ystod eang o sain gan artistiaid Cymreig yn pontio rhwng y gwerinol a’r seicadelig. Ond bydd y cyfan wedi’i wreiddio yn nhraddodiadau a diwylliant Cymru. O ran ffilm, cawn enghreifftiau o’r ffilmiau sinema rhyfedd a rhyfeddol a wnaethpwyd yng Nghymru rhwng y 1920au a heddiw. Ceir hefyd gasgliad archif eclectig o ddiwylliant gwerin coll. Byddwch yn barod ar gyfer penwythnos hynod yn nhref hynotaf Cymru. Dyma’r byd coll y rhuodd Dylan Thomas ohono.

PENWYTHNOS RADIO A CHOMEDI 26 - 28 Medi 2014 Bydd y penwythnos radio’n canolbwyntio ar draddodiad cryf y BBC ym maes y ddrama radio a’r rhaglen ddogfen – traddodiad yr oedd Dylan Thomas yn rhan ohono. O ran comedi, bwriedir canolbwyntio ar gomedi gwych Cymru a Phrydain, gan bwysleisio gwaith comedïwyr blaengar ac arbrofol, a chan osgoi’r elfennau goramlwg, gorhyderus a gorgyfoethog a geir yn y sîn gomedi gyfoes.

01

L LYFR GE LL G EN EDL AETHO L C YM RU www.llgc .org.uk

01. Portread o Dylan Thomas c.1930 © Hawlfraint Anhysbys 02. Map o Llareggub a grewyd gan Dylan Thomas pan oedd yn ysgrifennu Under Milk Wood © David Higham Associates Ltd

02

Fel rhan o ddathliad blwyddyn Dylan Thomas 100, bydd y Llyfrgell Genedlaethol yn Aberystwyth yn cynnal yr arddangosfa amlgyfryngol Dylan mewn cydgysylltiad â chasgliadau a gomisiynwyd yn ddiweddar. Lleolir yr arddangosfa ar draws sawl gofod galeri yn y Llyfrgell, gan gynnig cyfle unigryw i ddathlu bywyd a gwaith y ffigwr llenyddol Cymreig eiconig hwn. Caiff ymwelwyr brofi mewnwelediad rhyfeddol i’w fyd – ei farddoniaeth, ei straeon, ei ddramâu a’i fyfyrdodau, a hynny gan Dylan ei hunan. Bydd yr arddangosfa’n cynnwys llawysgrifau o gasgliad y Llyfrgell ac eitemau ar fenthyg o Unol Daleithiau America na chafodd eu harddangos o’r blaen, a cheir hefyd weithgareddau amlgyfryngol ar gyfer pob oed. Gan fod miloedd o ddefnyddiau a chanddynt gysylltiad â Dylan Thomas yng nghasgliad y Llyfrgell, dyma leoliad allweddol ar gyfer selogion ac ymchwilwyr, a’r bobl hynny sydd am wybod a deall rhagor am ei fywyd a’i waith.

Gydol y flwyddyn, mewn partneriaeth â dawnswyr, beirdd ac artistiaid, byddwn yn cynnig golwg newydd ar fywyd a rhyddiaith a barddoniaeth Dylan. Symposiwm cyhoeddus ( 0506 Rhagfyr 2014) fydd yr uchafbwynt i weithgareddau’r canmlwyddiant, pan ddangosir addasiad ffilm Andrew Sinclair o Under Milk Wood (1972) a chyfweliad rhwng y Cyfarwyddwr a Damian Walford Davies.

07


dylanthomas100.org

Rhifyn Haf 2014

@dylanthomas_100

L L E O L I A DA U DY L A N www.dylanthomas.com | www.visitswanseabay.com

S

01. Bae Rhosili © Drwy garedigrwydd Dinas a Sir Abertawe

08

02. Traeth Abertawe – Gwasanaeth Archif Gorllewin Morgannwg © Drwy garedigrwydd Dinas a Sir Abertawe

01

Y

sgrifennodd Dylan (mae pawb yn ei alw wrth ei enw cyntaf!) at gyfaill gan ddatgan, ‘Abertawe yw’r lle gorau o hyd!’ Ac mae’r flwyddyn ganmlwyddiant hon yn gyfle delfrydol i ddarganfod Abertawe Dylan, o’i harfodir hir a throellog at wylltineb Penrhyn Gŵyr gerllaw.

yn olynol, fe’i dyfarnwyd yn Fae Gorau Prydain gan Travellers’ Choice TripAdvisor (heb sôn iddo ddod yn nawfed ar restr traethau gorau’r byd!).

Dechrau yn y dechrau sydd orau bob amser: ganwyd Dylan i deulu dosbarth canol cynnes a chartrefol yn un o ardaloedd parchus Abertawe – The Uplands. Yn y cartref hwn, wedi’i ysbrydoli gan Abertawe a’i amgylchfyd, yr ysgrifennodd tua ddau draean o’i farddoniaeth. Erbyn hyn, adferwyd y tŷ, 5 Cwmdonkin Drive, i’w gyflwr ôl-Edwardaidd hardd. Wrth gamu mewn i’r capsiwl-amser hwn, caech faddeuant am dybio y gallai’r teulu ddychwelyd unrhyw funud. Gall ymwelwyr gysgu yn llofft Dylan a brecwasta yng nghegin Mrs Thomas drannoeth.

Dechreuodd Dylan ar ei yrfa gyda’r South Wales Daily Post yn eu swyddfa yng nghanol y dref. Roedd wrth ei fodd yn cymdeithasu yn y tafarnau lleol; ei ffefrynnau oedd gwesty’r Queen's a’r No Sign Bar – y dafarn hynaf yn Abertawe sy’n deillio ’nôl i 1690. Mae ei seleri’n ganoloesol, ac wedi’u lleoli ger Salubrious Passage, a ailenwyd yn ‘Paradise Alley’ yn stori Dylan, ‘The Followers’. Arferai’r ‘Kardomah Boys’ enwog gyfarfod yn y caffi hwnnw; llanciau eclectig, creadigol – artistiaid, beirdd, awduron a cherddorion – gan gynnwys Dylan ei hun, y bardd Vernon Watkins a’r artist Alfred Janes.

Hoffai Dylan y plentyn chwarae ym Mharc Cwmdonkin, sy’n cael lle amlwg yn ei weithiau – ysgrifennodd am hen ofalwr y parc yn ei gerdd ‘The hunchback in the park.’ Erys hen nodweddion yno, fel y ffynnon yr hwyliai Dylan ei gychod tegan ynddi. Ac yn sgil derbyn grant Treftadaeth y Loteri, mae’r parc bellach yn fwy o atyniad nag erioed, yn llawn o leisiau plant ac o bobl hŷn yn chwarae bowls neu’n sipian te yn y caffi smart.

Gellir ymchwilio’n helaethach i fywyd a gwaith Dylan yng Nghanolfan Dylan Thomas sy’n ganolbwynt i ddathliadau Abertawe ym mlwyddyn y canlwyddiant. O ddiwedd Mai tan ddiwedd Awst, gwelir yn y Ganolfan arddangosfa unigryw o lyfrau nodiadau a llawysgrifau Dylan, sydd ar fenthyg o Gasgliad Barddoniaeth Llyfrgelloedd y Prifysgolion, Prifysgol Buffalo, Prifysgol Talaith Efrog Newydd. Dyma’r tro cyntaf iddynt gael eu harddangos ers ei farwolaeth.

Yn ystod eu harddegau, mentrai Dylan a’i gyfeillion y tu hwnt i sicrwydd gatiau’r parc at draeth Bae Abertawe, Y Mwmbwls a Phenrhyn Gŵyr. Disgrifir trip gwersylla anturus i Rosili yn y stori ‘Extraordinary Little Cough’, ac yn y stori ‘Who do you wish was with us?’ sonnir am Dylan a’i ffrind ar adeg llanw uchel yn gorfod cysgodi dros nos ar bentir Worme’s Head. Nid Dylan yw’r unig un i ffoli ar Fae Rhosili; am ddwy flynedd

Dilynwch deithiau Dylan drwy Abertawe: mae llyfryn ar gael yng Nghanolfan Dylan Thomas a gallwch ei lawrlwytho o www.dylanthomas.com sydd hefyd yn llawn manylion o ddigwyddiadau yng nghartref a thref enedigol y bardd.

02

S


dylanthomas100.org

Rhifyn Haf 2014

www.britishcouncil.org/wales

@dylanthomas_100

Starless and Bible Black (Isod) © Drwy garedigrwydd Cyngor Prydeinig Cymru

STARLESS AND

BIBLE BLACK C

yngor Prydeinig Cymru sy’n arwain cydlyniad a datblygiad Starless and Bible Blach, y digwyddiad rhyngwladol ar gyfer Canmlwyddiant Dylan Thomas 100. Ein gweledigaeth yw sicrhau y bydd y canmlwyddiant yn fodd i sefydlu cysylltiadau diwylliannol parhaol ac yn creu argraff drwy arddangos gwaith Cymreig o safon dramor, a hynny mewn ysbryd o gydymddibyniaeth a chyfnewid a phartneriaethu parhaol.

Bydd y rhan fwyaf o’r rhaglen yn digwydd mewn pum gwlad – Unol Daleithiau America, Canada, Ariannin, India ac Awstralia. Ein bwriad syml yw datblygu perfformiadau cydweithrediadol er mwyn arddangos gwaith Dylan ynghyd â gwaith artistiaid Cymreig eraill. I ddathlu canmlwyddiant geni Dylan Thomas bydd y Cyngor Prydeinig a’r WAI yn cefnogi cyfres o gyfnewid beirdd rhwng India a Chymru. Bydd y cyfnewidiadau hyn yn defnyddio barddoniaeth Dylan Thomas fel ysgogiad i ddatblygu gwaith cydweithrediadol er mwyn creu cerddi newydd a’u harddangos yn ystod teithiau ym Mhrydain ac India rhwng mis Hydref a mis Ionawr. Yn Awstralia bydd y Cyngor Prydeinig yn cyflwyno fersiwn Theatr Iolo o Adventures in the Skin Trade, a hynny yn Nhŷ Opera Sydney ac yng Nghanolfan Celfyddydau Melbourne ym mis Gorffennaf 2015. Hwn fydd y tro cyntaf i gwmni theatr Cymreig berfformio yn y Tŷ Opera. Bydd Gŵyl Ysgrifenwyr Melbourne, 21-31 Awst, 2014 hefyd yn talu sylw i Dylan Thomas ac i gerddoriaeth ac ysgrifennu Cymreig cyfoes. Yng Nghanada, ffurfiwyd partneriaeth rhwng y Cyngor Prydeinig a Llenyddiaeth Cymru er mwyn sefydlu a datblygu rhaglen barhaol o hybu a chynrychioli er mwyn cyflwyno llenyddiaeth y ddwy wlad ar lwyfannau ei gilydd. Bydd March Hare a Gŵyl Dinefwr yn ddau gatalydd ar gyfer archwilio gwaith Dylan ac ysbrydoli gwaith newydd.

dwyieithog 60 munud yn olrhain dechreuad hip hop yn ôl at ymweliad Cymro ifanc i Efrog Newydd yn 1952. Hefyd, mae’r cyfansoddwr Prydeinig Pete M. Wyer wrthi’n datblygu darn corawl cefndirol ar gyfer y gerdd ‘And Death Shall Have No Dominion’, gan ddefnyddio côr ‘vocamotive’ – grŵp symudol o gantorion sy’n crwydro dan ganu yn ardal Manhattan dan gyfarwyddyd clustffonau. Mewn partneriaeth â’r gwyliau River to River a Make Music New York, gwelwyd y gwaith am y tro cyntaf yn Efrog Newydd ar Fehefin 21, 2014. Datganiad o ysgrifennu Cymreig cyfoes gan Owen Martell a cherddoriaeth gan y band gwerin Fernhill oedd clo swyddogol Gŵyl Lyfrau Buenos Aires – gŵyl lenyddol fwyaf De America sy’n denu dros filiwn o ymwelwyr – ym Mai 2014. Bydd y perfformwyr hyn hefyd yn teithio i Batagonia ar gyfer y paratoadau i ddathlu canmlwyddiant a hanner sefydlu’r Wladfa yn 1865. Cynhelir hefyd weithdai ar gyfer ysgolion a fydd yn canolbwyntio ar waith Dylan Thomas. Byddwn hefyd yn cynnig ffilm Andrew Sinclair, Under Milk Wood (1972) ar gyfer sinemâu, gwyliau a chymdeithasau. Bydd hon ar gael dros ein rhwydwaith byd-eang o swyddfeydd. I ategu’r rhaglen ddiwylliannol, bydd prosiect addysgol byd-eang yn creu ystod o ddeunydd newydd i hybu ymwybyddiaeth o weithiau’r bardd a’r llenor, ac i’w cyflwyno i ystafelloedd dosbarth dros y byd. Ceir gwybodaeth am adnoddau ar gyfer athrawon yma:

STARLESS AND BIBLE BLACK Mewn partneriaeth rhwng Llenyddiaeth Cymru a’r Cyngor Prydeinig a Gŵyl Lenyddol Rhyngwladol Lleisiau’r Byd PEN, daethpwyd â Dylan Live i Efrog Newydd ym mis Mai 2014. Dyma berfformiad

www.teachingenglish.org.uk/dylan-thomas 09


"Abertawe yw’r lle gorau o hyd" www.dylanthomas.com

CANOLFAN DYLAN THOMAS: ARDDANGOSFEYDD NEWYDD

Medi 13 - 23 Rhagfyr 2014

Fel rhan bwysig o’i dathliadau can mlynedd, mae’r Ganolfan, mewn partneriaeth â Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Cronfa’r Loteri Cenedlaethol a Chasgliad Barddoniaeth Llyfrgelloedd y Prifysgolion, Prifysgol Buffalo, Prifysgol Talaith Efrog Newydd yn cyflwyno dwy arddangosfa gyffrous o lawysgrifau Dylan Thomas.

Mae’r Arddangosfa o’r Llawysgrifau yn cynnwys cerddi, rhestr o eiriau odledig a chyfres o ffotograffau du a gwyn o Dylan Thomas, llawer ohonynt heb eu harddangos na’u hailgynhyrchu. Mae rhai’n deillio’n ôl i’r 1930au hwyr, ac yntau newydd briodi; tynnwyd yr ail set yn Efrog Newydd ar ddechrau’r 1950au. Mae’r eitemau hyn yn taflu goleuni ar ei ddull o weithio ac ar ei natur chwareus.

ARDDANGOSFA O’R LLYFRAU NODIADAU Mai 31 - Awst 31 2014 Bydd yr Arddangosfa o’r Llyfrau Nodiadau yn cynnwys pedwar llyfr o nodiadau ar gerddi, a hefyd y Llyfr Coch Rhyddiaith, a ysgrifennwyd rhwng 1930 a 1934. Dyma’r tro cyntaf i’r deunydd hwn ddychwelyd i Abertawe ers pan y’i gwerthwyd yn y 1940au. Cynhwysir hefyd ddetholion o lythyrau sy’n trafod y cerddi, y dulliau o fynd ati i’w hysgrifennu ynghyd â hunanbortread mewn pensil lliw ar gefn llythyr at Pamela Hansford Johnson. Cyfoethogir yr arddangosfa ymhellach gan bortreadau gan Alfred Janes a Ceri Richards o gasgliad Oriel Glynn Vivian.

ARDDANGOSFA O’R LLAWYSGRIFAU

Mae’r Ganolfan hefyd yn paratoi arddangosfa deithiol yn seiliedig ar ei chasgliad helaeth a fydd yn agor ar ganmwlyddiant geni’r bardd ar Hydref 27 eleni. Drwy gyfrwng gwahanol weithgareddau, bydd modd cyflwyno bywyd a gwaith bardd enwog Abertawe i gynulleidfa newydd ac amrywiol.

Mae pob arddangosfa am ddim, ac ar agor yn ddyddiol rhwng 10am a 4.30am Ymwelwch â www.dylanthomas.com am ragor o wybodaeth a manylion archebu.

MAN GENI DYLAN THOMAS www.dylanthomasbirthplace.com Ar ôl ailwampio helaeth ar y llofft fach lle’r ysgrifennodd Dylan Thomas dros ddau draean o’i waith cyhoeddedig, fe’i hailagorwyd gan ei wyres, Hannah Ellis. Bellach mae’r llofft fel yr oedd pan oedd Dylan yn ugain oed, adeg cyhoeddi ei gyfrol gyntaf, 18 Poems yn 1934. Cyflawnwyd y trawsnewidiad yn dilyn ymchwilio i lythyron Dylan ac i ddeunyddiau eraill. Mae’r holl lyfrau, papurau ac arteffactau a welir yn y llofft yn rhai y sonnir amdanynt neu sy’n debyg i’r rhai a fyddai yn ei feddiant, gan gynnwys ei hoff lyfr pan oedd yn blentyn – Struwwelpeter – a The Boy’s Own Paper. Agorwyd y tŷ ar ei newydd wedd gan ferch Dylan, y ddiweddar Aeronwy, yn 2008. Wrth ailagor y llofft fach, dywedodd ei wyres, Hannah, “Mae modd cadarnhau bod fy nhad-cu, gydol ei fywyd, yn fwy cynhyrchiol pan oedd ganddo ei ofod bach ei hunan. A dyma’u rhagflaenydd nhw i gyd . . . Mae’n wych bod gan bobl y cyfle i weld, i gyffwrdd ac i wynto’r stafell hon, sy’n cyfleu syniad da o’r hyn oedd hi.” Heb raniadau gwydr, a heb ‘raffau coch’, gall ymwelwyr ymdreiddio i fyd y cyw bardd. Yn y llofft flaen (orau) y ganwyd Dylan yn 1914, a cheir ei atgofion hapus o’r tŷ cyfan yn nifer o’i straeon a’i gerddi.

Llofft Dylan Thomas (Uchod) © Matthew Hughes


John Corigliano, cyfansoddwr Trioleg Dylan Thomas (Chwith) © Gŵyl Gerddoriaeth a Chelfyddydd Abertawe

G Ŵ YL GERDDORIAETH A CHELFYDDYD ABERTAWE 04 - 18 Hydref 2014 Digwyddiad blynyddol ers 65 mlynedd yw Gŵyl Gerddoriaeth a Chelfyddyd Abertawe. Yn ystod Gŵyl 2014, nodir canmlwyddiant geni Dylan Thomas â chyfres o ddigwyddiadau arbennig yn Neuadd Brangwyn, yn dilyn ei adnewyddiad diweddar. Mae’r rhaglen yn cynnwys yr elfen ‘Y Gerddoriaeth yn y Geiriau’, gweithgaredd ar gyfer hyfforddi plant i greu caneuon drwy ymgynefino ag elfennau o farddoniaeth Dylan. Ymhlith y cyngherddau cyhoeddus mae première Cymru o ‘Trioleg Dylan Thomas’ gan y cyfansoddwr llwyddiannus o Efrog Newydd, John Corigliano, yn cael ei berfformio gan Gerddorfa Genedlaethol y BBC, Corws Cymru a Chantorion y BBC. Comisiynwyd Enillydd Gwobr Cymru Greadigol, John Rea i greu’r gwaith cerddorol ‘Teyrnged i Thomas mewn Cân a Cherdd’, gydag Elin Manahan Thomas. Cynhelir première Cymru o ‘Llareggub’, wedi’i seilio ar y pentref dychmygol ac wedi’i gyfansoddi gan y cyfansoddwr byd-enwog o Abertawe, Karl Jenkins a’i berfformio gan Gerddorfa Genedlaethol Philharmonig Rwsia, sydd hefyd yn cyflwyno Piano Concerto Rhif 3 Rachmaninov a Symffoni Rhif 2 Sibelius.

26 - 27 Hydref 2014

Mae’r rhaglen yn cynnwys deunyddiau o holl weithiau Dylan, a gwahoddir cyfranwyr o ystod eang – cynrychiolwyr o fywyd lleol, cenedlaethol a rhyng-genedlaethol; perfformwyr, cerddorion, pobl y cyfryngau, gwleidyddion, pobl o fyd

CANOLFAN DYLAN THOMAS: G Ŵ YL DYLAN THOMAS 27 Hydref - 09 Tachwedd 2014 Oherwydd canmlwyddiant geni Dylan Thomas, bydd yr ail ŵyl ar bymtheg hon yn cyflwyno digwyddiadau hynod eclectig ynghyd â gwesteion arbennig iawn. Cynhelir sgyrsiau, gweithdai, arddangosfeydd a pherfformiadau – gan gynnwys Return Journey cofiadwy Bob Kingdom – a phenwythnos o ganolbwyntio ar gerddi rhyfel, i nodi canmlwyddiant dechrau’r Rhyfel Mawr. Bydd yr Ŵyl hefyd yn nodi agoriad arddangosfa Dylan Thomas newydd ar Hydref 27, diwrnod geni’r bardd. Ewch i www.dylanthomas.com am ragor o wybodaeth manylion archebu tocynnau.

crefydd a chwaraeon. Ymunwch â ni i ddathlu bywyd athrylith llenyddol, un yr oedd ganddo egni a hiwmor, un a gyffyrddodd fywydau, sy’n dal i gyffwrdd bywydau. Dechreuwch yn y dechrau ond arhoswch tan y nos. Dewch â’ch sachau cysgu a’ch thermos, eich blancedi a’ch brechdanau neu mwynhewch letygarwch diddiwedd y Grand – a gallwch ddweud, “O’n i yno!”

www.dylathon100.com Trydar: @Dylathon Facebook: TheDylathon

Bob Kingdom (ar y dde) © Gŵyl Dylan Thomas

Dewch i rannu gwledd ryfeddol o farddoniaeth, darllediadau, straeon a ffilmiau Dylan Thomas! 36 awr di-ball o gyflwyno’i waith yn fyw ar lwyfan Theatr y Grand, Abertawe, i ddathlu canmlwyddiant ei eni. Mae’r rhaglen yn cychwyn am 11.00am ar ddydd Sul, Hydref 26 gan barhau drwy ddydd Llun, Hydref 27, a diweddu am 11.00pm, awr geni Dylan. Ymunwch â ni ar gyfer pob un o’r 36 sesiwn neu am sesiynau o deirawr yr un. A all unrhyw un fforddio colli’r cyfle i ymuno yn y deyrnged unigryw hon i un o feirdd mwyaf yr ugeinfed ganrif?

A CHILD’S CHRISTMAS IN WALES 30 Hydref - 10 Rhagfyr 2014 Yn 1945, comisiynwyd Dylan Thomas i ysgrifennu stori radio ar gyfer Children’s Hour yng Nghymru. Roedd ‘Memories of Christmas’ yn stori Nadoligaidd, hiraethlon, am ei blentyndod. Datblygodd y stori hon a gwerthwyd ‘A Conversation About Christmas’ i Picture Post ac ‘A Child’s Memories of Christmas in Wales’ i Harper’s Bazaar. O’r diwedd, recordiwyd ‘A Child’s Christmas in Wales’ a chafodd dderbyniad gweddol – cyn iddi gael ei chyfri yn America ymhlith ei weithiau rhyddiaith gorau. Erbyn hyn, fe’i haddaswyd ar ffurf drama a ffilm a chartŵn.

A Child’s Christmas in Wales, animeiddio gan Michael Jeffrey (uchod)

Mae Theatr y Grand, Abertawe a Wales Theatre Cymru yn falch o gyflwyno cynhyrchiad Michael Bogdanov o’r gwaith arbennig hwn, gyda cherddoriaeth a geiriau Jack Herrick. Dyma addasiad newydd sy’n cyfleu darlun atgofus o flynyddoedd cynnar Dylan, gan dynnu ar sawl stori a sgript o’i eiddo i greu gwlad ryfeddol o atgofion llawn eira dyddiau a fu.

www.childschristmasinwales.co.uk | www.swanseagrand.co.uk

11


LL

Bu Dylan yn byw ac yn gweithio yn Llundain o 1934, ac roedd yn ffigwr cyfarwydd yng nghymdogaeth fohemaidd Fitzrovia. Fel rhan o Dylan Thomas 100, cynhelir nifer o ddigwyddiadau yn Llundain. Isod, wele rai o’r uchafbwyntiau.

U

Bydd POETRY ON THE UNDERGROUND yn cynnwys chwe cherdd gan feirdd o Gymru, gan gynnwys Dylan Thomas, a gaiff eu harddangos ar rwydwaith y trenau tanddaearol yn ystod mis Gorffennaf a mis Awst. Bydd y prosiect yn cael ei lansio yn Keats House. Os byddwch yn teithio dan ddaear yn Llundain dros yr haf, chwiliwch am gerddi gan Dylan Thomas, Owen Sheers, Gillian Clarke, Danny Abse a Gwyneth Lewis. www.poetrysociety.org.uk

DEATHS AND ENTRANCES (06 - 14 MEDI) Arddangosfa yn

Oriel Conningsbury, Bloomsbury o baentiadau a phrintiau a ysbrydolwyd gan waith Dylan. Ar Fedi 12, cynhelir symposiwm a gadeirir gan Grahan Fawcett (Cadeirydd The T. S. Eliot Society) ynghyd â thrafodaeth ar yr etifeddiaeth a adawodd Dylan Thomas, yng nghwmni George Tremlett (awdur a bywgraffydd), Dan Llywelyn Hall ac Andrew Lambirth.

www.deathandentrances.com

ND O AI DYLAN THOMAS

LLAREGGUB Bydd y bydenwog Gerddorfa Philharmonig Genedlaethol Rwsia, o dan arweiniad Valery Polyansky, yn perfformio Llareggub, gan Karl Jenkins, am y tro cyntaf erioed. Comisiynwyd y darn ar gyfer rhaglen G ŵyl Gerddoriaeth a Chelfyddyd Abertawe, sy’n rhan o Ŵyl Dylan Thomas 100 eleni. Mae’r darn tri-symudiad hwn ar gyfer cerddorfa yn llwyddo i gonsurio awyrgylch y pentre mytholegol sy’n gefndir i ddrama eiconig Dylan, Under Milk Wood. www.cadoganhall.com

N

www.dylanthomas100.org Plac glas Dylan Thomas (ar y dde) © Hawlfraint y Goron (2014) Visit Wales

Griff Rhys Jones (Isod) © Paul Vickery

N O D DW Y R A N R H Y D E D D U S Griff Rhys Jones, Sian Phillips CBE Jonathan Pryce CBE, Owen Sheers Syr Patrick Stewart Rhoir bywyd i Dylan a Caitlin yn nghydweithrediad yr ŵyl â’r National Theatre, pan gyflwynir detholiad dramatig o lythyron Dylan a Caitlin gan Daniel Evans a Sian Thomas i gerddoriaeth a gomisynwyd yn arbennig gan Bernard Kane.

25 - 26 HYDREF 2014 www.dylanthomasfitzrovia.com Yn ystod penwythnos y canmlwyddiant, bydd Dylan Thomas yn dychwelyd i Fitzrovia, ei hoff le yn Llundain, ar gyfer cyfres o berfformiadau, cyngherddau, gweithgareddau rhyng-gyfryngol, darlleniadau, arddargosfeydd a gosodiadau. Drwy gyfrwng drama a cherddoriaeth newydd, a digonedd o fwyd a diod, bydd cyfle i ddathlu bywyd afieithus Dylan a’i dalent tanllyd. Ar ddechrau’r wythnos daw Talacharn i Lundain ar ffurf Shed Ysgrifennu Dylan (y copi swyddogol) a fydd yn teithio o Sir Gâr i Store Street, ar gyfer arddangosfa arbennig yn The Buildings Centre. Yn Adeilad eiconig Saatchi, gwelir un o’r cyfresi enwocaf o luniau o Dylan a Caitlin, gan Nora Summers, ynghyd â delweddau o Dylan na welwyd o’r blaen. Yn Oriel Enitharmon ceir cyfle i weld gweledigaeth arbennig Syr Peter Blake o UnderMilk Wood.

Drwy gyfrwng teithiau cerdded rhyngweithiol drwy Fitzrovia, ceir cyfle i dynnu sylw at ddigwyddiadau amrywiol megis Cyngerdd Milk Wood yn y Capel Cymraeg yng nghwmni Chorale Cymry Llundain, darlleniadau gan Owen Sheers a Gillian Clarke ynghyd â darluniau gwrthgyferbyniol o Dylan y darlledwr, y bardd a thad hip hop yn Stiwdios RADA yn Chenies Street. Bywiogir mannau cyfarfod eiconig Fitzrovia gan ddangosiadau a digwyddiadau pop-yp a fflashmob, a bydd y digonedd o orielau a thai bwyta a thafarnau’n sicrhau y daw pob cornelyn o hoff le Dylan yn fyw. Ar y nos Sul, ganrif ers geni Dylan, bydd Theatr Dominion yn cynnal Cyngerdd Gala Dylan gydag Owin Arwel Hughes, Camerata Wales a llu o dalentau o fyd perfformio a cherddoriaeth. Gyda diolch i Lywodraeth Cymru,The Fitzrovia Partnership, Derwent London a Llenyddiaeth Cymru am eu cymorth hael.

Am ragor o wybodaeth am y digwyddiadau yn Llundain gweler: www.dylanthomas100.org


Rhifyn Haf 2014

dylanthomas100.org

@dylanthomas_100

R H E S T R O D D I G W Y D D I A DA U YNG NGHYMRU HAF 2014

Drwy Gydol 2014

BOATHOUSE DYLAN THOMAS Talacharn | www.dylanthomasboathouse.com / www.dylanthomas100.org Tymor o berfformiadau, gweithdai creadigol, arddangosfeydd, gweithgareddau ar gyfer plant, llunio ffilm, darlleniadau, fersiynau fflashmob a phop-yp o’r shed ysgrifennu – a’r cyfan yng nghwmni pobl fel Rowan Williams, cyn Archesgob Caergaint; Gillian Clarke, Bardd Cenedlaethol Cymru; Martin Rowson, cartwnydd The Guardian; Martin Daws; Bardd Pobl Ifanc Cymru; y bywgraffydd Andrew Lycett, ac eraill. Cyfredol - 31 Awst 2014

ARDDANGOSFA LLYFRAU NODIADAU DYLAN THOMAS Canolfan Dylan Thomas, Abertawe | www.dylanthomas.com Gweler tudalen 10 Cyfredol - 23 Medi 2014

‘LLAREGGUB' SYR PETER BLAKE Oriel y Parc,Tyddewi | www.orielyparc.co.uk Yn dilyn llwyddiant yr arddangosfa hon o luniau Syr Peter Blake o Under Milk Wood yn Amgueddfa Genedlaethol Caerdydd, ein pleser yw ei chyflwyno yng Ngorllewin Cymru. Dyma benllanw prosiect 28 mlynedd gan yr artist i bortreadu’r ‘ddrama ar gyfer lleisiau’. Gwele www.orielyparc.co.uk am fanylion ychwanegol o weithgareddau sy’n gysylltiedig â’r arddangosfa. Mae’r mynediad i galeri Oriel y Parc am ddim ac yn gydweithrediad rhwng Amgueddfa Cymru ac Awdurdod Parc Cenedlaethol Sir Benfro. Cyfredol - Medi 2014

PENWYTHNOSAU DYLAN

yn brofiad theatrig unigryw. A’r actorion yn llefaru geiriau Dylan yn nillad y cyfnod, byddant yn ail-greu’r strydoedd a oedd mor gyfarwydd iddo, a’r dref a newidiwyd am byth gan gyrchau bomio Chwefror 1941. Weithiau’n ddigri, weithiau’n ingol, weithiau’n deimladwy ac yn aml yn anfarwol o ddoniol, mae Return Journey yn ddathliad o ysbryd anorchfygol cymuned – ysbryd sy’n parhau tan heddiw.

Perfformiadau ychwanegol: 02 - 03 Awst a 06 - 07 Medi 14 Pris tocynnau: (£9/£7) sy’n cynnwys cofraglen. * Pob perfformiad i ddechrau am 10.30am o Amgueddfa Genedlaethol y Glannau. Man cyfarfod addas ar gael adeg tywydd anffafriol. Hyd y sioe: tua dwyawr.

05 Gorffennaf 2014

DYFFRYN AERON CAITLIN THOMAS: Y MERLOD A’R LLEW GOCH (DIGWYDDIAD SAESNEG) Odyssey Dylan – Llenyddiaeth Cymru Ystrad Aeron | www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 10 Gorffennaf 2014

STAN TRACEY'S JAZZ SUITE: UNDER MILK WOOD Neuadd Bentref Reynoldstone , Abertawe | www.swanseagrand.co.uk DT Jazz a Gŵyl Gŵyr yn cyflwyno campwaith jazz Stan Tracey a ysbrydolwyd gan y ddrama i leisiau. Cydweithrediad amlgyfryngol rhwng actorion a cherddorion proffesiynol o ardal Abertawe. Start 7.30pm 10 Gorffennaf 2014

‘DYLAN THOMAS HYBRID TRICKSTER?’ Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Yr Athro John Goodby yn trafod ei gyfrol ddiweddaraf, The Poetry of Dylan Thomas: Under the Spelling Wall gyda Daniel G. Williams.

Talacharn | www.dylanthomas100.org Penwythnos Cerddoriaeth a Ffilm | 19 - 21 Medi 2014 Penwythnos Radio a Chomedi | 26 - 28 Medi 2014

05 - 06 Gorffennaf 2014

RETURN JOURNEY Lighthouse Theatre, Abertawe www.lighthouse-theatre.co.uk | www.dylanthomas.com Cyflwynir perfformiad promenâd o ddarllediad clasurol Dylan Thomas ar strydoedd yr union dref a fu’n ysbrydoliaeth iddo. Gan gychwyn o Amgueddfa Genedlaethol y Glannau draw am Barc Cwmdonkin, mae hwn

10 Gorffennaf 2014 - Mawrth 2015

GEIRIAU DYLAN: TAITH LENYDDOL Y GLANNAU Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe | 12:00am www.dylanthomas.com / www.museumwales.ac.uk Dilynwch lwybr o ddyfyniadau o weithiau Dylan Thomas a ddetholwyd gan y bardd a’r ysgolhaig Peter Thabit Jones. Mynediad am ddim. Ar agor yn ddyddiol 10.00am - 5.00pm

13


Cyfredol - 20 Rhagfyr 2014

Hyd at 19 Gorffennaf 2014

DYLAN

DYLAN A’I GYFEILLION

Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth www.dylanthyomas100.org / www.llgc.org.uk

Amgueddfa Genedlaethol Cymru, Caerdydd | www.museumwales.ac.uk/cardiff

Arddangosfa amlgyfryngol o bwys ynghyd â chyfres o ddigwyddiadau a gomisiynwyd o’r newydd, gan gynnwys cydweithrediad rhwng y ddawnswraig Eddie Ladd; Cwmni Theatr Arad Goch; y bardd Damian Walford Davies a’r artistiaid gweledol Peter Finnemore a Russell Roberts – a’r cyfan yn taflu golau newydd ar gerddi a rhyddiaith Dylan Thomas, ar Boathouse Talacharn ac ar Caitlin Thomas. Cynhelir yr arddangosfa dros nifer o ofodau galeri yn y Llyfrgell, a bydd yn cynnwys detholiad o eitemau personol unigryw ynghyd ag eitemau o Unol Daleithiau America, a fydd yn cynnig golwg breifat ar fyd Dylan. 12 Gorffennaf 2014

Arddangosfa sy’n dod â lluniau o Dylan a Caitlin Thomas ynghyd, ac yn cynnwys paentiadau lliw gan Augustus John ac Alfred Janes, a ffotograffau gan Bill Brandt, Rollie McKenna a Nora Summers. 19 Gorffennaf 2014

HOLLYWOOD ABERTAWE DYLAN THOMAS: Y MYMI A THE OLD DARK HOUSE Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Abertawe | www.llenyddiaethcymru.org 20 Gorffennaf 2014

UPLANDS ABERTAWE DYLAN THOMAS: Y BACHGEN A’R CI IFANC (DIGWYDDIAD SAESNEG) Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Abertawe | www.llenyddiaethcymru.org 12 Gorffennaf - 02 Tachwedd 2014

‘HARMONY’ – GWOBR RYNGWLADOL DYLAN THOMAS AM WYDR

ABERTAWE DYLAN / DYLAN’S SWANSEA

(TAITH DYWYSEDIG)

Canolfan Dylan Thomas, Abertawe | www.dylanthomas.com Cwmni Theatr Fluellen yn cyflwyno taith fwyiog wedi’i seilio ar berfformio a fydd yn eich arwain drwy ganol Abertawe, gan gychwyn o Ganolfan Dylan Thomas a chwmpasu Sgwâr Dyaln Thomas, The Three Lamps, safle’r Kardomah a Sgwâr y Castell, gan orffen yn y No Sign Bar. O 10.30am i 12.30pm

Teithiau Sul ychwanegol: 27 Gorffennaf, 10 Awst, 17 Awst, 24 Awst, 31 Awst, 14 Medi & 09 Tachwedd.

Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe | www.museumwales.ac.uk Creodd artistiaid gwydr pensaernïol a gwydr lliw ar draws y byd waith newydd yn seiliedig ar y gair ‘Harmoni’. Dewisir enillydd y wobr hon o ddetholiad o weithiau a arddangosir yn yr Amgueddfa. Curadur y digwyddiad hwn yw Ysgol Wydr Abertawe, Prifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant, ac fe’i cefnogir gan Gymdeithas Brydeinig Meistri Arlunwyr Gwydr. Mynediad am ddim. Ar agor tyn ddyddiol 10.00am - 5.00pm daily. 16 Gorffennaf 2014

MWY NA BARDD: BYWYD A GWAITH DYLAN THOMAS Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Cefnogwyd gan Gyhoeddiadau Barddas

26 Gorffennaf 2014

DE SIR GAERFYRDDIN DYLAN THOMAS: Y CRËYR A’R CEFFYL A’R TRAP (DIGWYDDIAD SAESNEG)

Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Llangain / Talacharn / Llansteffan / Llanybri www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org

HYDREF / GAEAF 2014

Kate Crocket yn trafod ei chyfrol ar fywyd Dylan Thomas. Awst - Medi 2014

16 Gorffennaf 2014

C AITLIN, EDDIE LADD Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Yn seiliedig ar ar y llyfr 'A double drink story', bydd Eddie Ladd yn perfformio dawns wreiddiol a seiliwyd ar y berthynas graff rhwng Caitlin a Dylan Thomas. Cynhelir y perfformiad yn un o’r orielau a chynhyrchir ffilm i gofnodi’r prosiect. 16 - 21 Gorffennaf 2014

DYLAN THOMAS GARTREF

(TOUR) (DIGWYDDIAD SAESNEG)

Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Dros dde-orllewin Cymru | 6 Diwrnod / 5 Noson.

www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 18 - 20 Gorffennaf 2014

G Ŵ YL LENYDDOL DDWYIEITHOG

Canolfan Dylan Thomas, Abertawe | www.dylanthomas.com Dathliad penwythnos o lenyddiaeth ddwyieithog a digwyddiadau cyffrous a guradwyd gan Menna Elfyn, un o feirdd amlycaf Cymru.

14

BEDAZZLED – CYMRO YN EFROG NEWYDD / A WELSHMAN IN NEW YORK Ffotogallery – Caerdydd, Abertawe, Cei Newydd www.ffotogallery.org Dathliad o’r berthynas arbennig rhwng Dylan Thomas ac Unol Daleithiau America, a chydag Efrog Newydd yn arbennig, ynghyd â’r dylanwad parhaol a gafodd ei waith ar ddwy ochor Môr Iwerydd. Mewn cyfres o ddigwyddiadau byw sy’n ‘ail-ddelweddu’ ei hoff dafarn, The White Horse yn Greenwich Village, cludir y gynulleidfa’n ôl i brofi bywyd cyffrous, bohemaidd Efrog Newydd ar ddechrau’r 1950au, pan lwyddodd Dylan, â’i ddawn eiriol, i gyfareddu ei ddilynwyr. Gwahoddir cynulleidfaoedd i archwilio amlochredd Dylan yng nghwmni cast a fydd yn cynrychioli’r artistiaid, yr awduron, y cerddorion – a phobl yr ymylon – a’i dilynai yn ystod blynyddoedd olaf ei fywyd. Yn y cywaith hwn rhwng y cyfarwyddwr artistig / curadur John Drake, yr awdur Ben Gwalchmai a’r cyfansoddwr John Rea, defnyddir sain a delweddau symudol i greu naws ac awyrgylch tafarn, gan gynnig cipolwg i gynulleidfaoedd byd-eang o fywyd Dylan Thomas yng nghanol bwrlwm diwylliannol Efrog Newydd. Perfformiadau yng Nghei Newydd, Abertawe a Chaerdydd, Hydref/ Tachwedd 2014.


03 Awst 2014

DYLAN THOMAS, TRENAU A’R IAITH GYMRAEG Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Llanelli / Bronwydd | dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 14 - 17 Awst 2014

DIDDORDEBAU DYLAN THOMAS (TOUR / TAITH) (DIGWYDDIAD SAESNEG)

Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Dros de-ddwyrain Cymru | 4 Diwrnod / 3 Noson.

www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org

adrodd straeon, theatr bromenâd a gweithdai celf amlweithgaredd. Daw’r digwyddiad hwn ag etifeddiaeth Dylan i afael teuluoedd yn y parc a oedd yn ‘fyd o fewn y byd’ iddo. Digwyddiad am ddim. 12 - 6.00pm. 13 Medi - 23 Rhagfyr 2014

ARDDANGOSFA O LAWYSGRIFAU DYLAN THOMAS Canolfan Dylan Thomas, Abertawe | www.dylanthomas.com Gweler tudalen 10 20 Medi 2014

ANDREW LYCETT 23 Awst 2014

ARFORDIR CEREDIGION DYLAN THOMAS: LLAREGGUB A’R LLEW DU (DIGWYDDIAD SAESNEG) Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Cei Newydd / Talsarn / Llanbedr Pont Steffan / Llangrannog www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 30 Awst 2014

RHYDYCHEN, JAZZ A BEIRDD BEAT DYLAN THOMAS (DIGWYDDIAD SAESNEG) Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Rhydychen | www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 03 - 05 Medi 2014

DYLAN UNCHAINED / DYLAN HEB GADWYNAU: CYNHADLEDD GANMLWYDDIANT 1914 - 2014 Prifysgol Abertawe & Canolfan Taliesin www.swansea.ac.uk/dylanthomas Ceir darlithoedd gan feirniaid amlwg ar waith a dylanwad Dylan Thomas, darlleniadau gan feirdd cyfoes, drama gan David Britton, dathlu cyhoeddi’r gyfrol Collected poems of Dylan Thomas ynghyd ag arddangosfeydd, teithiau a darlithoedd cyhoeddus. Croeso i bawb. Tocynnau: O £8 am ddigwyddiadau unigol i £300 am becyn preswyl llawn.

03 - 08 Medi 2014

BYD CRWN CYFAN DYLAN THOMAS (TAITH) (DIGWYDDIAD SAESNEG)

Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Llundain/Rhydychen / De-orllewin Cymru | 6 Diwrnod / 5 Noson.

www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 06 Medi 2014

DYLAN THOMAS, GANG KARDOMAH, YR ACTOR A’R DIGRIFWR (DIGWYDDIAD SAESNEG) Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Abertawe | www.dylanthomas100.org / www.llenyddiaethcymru.org 06 Medi 2014

Oriel y Parc,Tyddewi | www.orielyparc.co.uk Ymunwch â’r newyddiadurwr a’r bywgraffydd, ac awdur Dylan Thomas: A New life mewn trafodaeth am fywyd a gwaith Dylan Thomas. 7.00pm, Ysgol Dewi Sant, Tyddewi. Trefnwyd gan Oriel y Parc. 20 Medi - 11 Hydref 2014

DYLAN THOMAS – EI BOBL A’I LEOLIADAU Attic Gallery, Abertawe | Drwy’r dydd | www.atticgallery.co.uk Mae’r oriel hon yn dathlu canmlwyddiant geni Dylan Thomas gydag arddangosfa o waith a gomisiynwyd yn arbennig. Gofynnwyd i saith artist ymchwilio i’r hyn a welodd Dylan, a beth a’i ysbrydolodd. Bydd yr arddangosfa unigryw hon hefyd yn arddangos darluniau o Abertawe gan Jack Jones, un a gydoesai â Dylan. Ni chafodd y darluniau hyn eu harddangos erioed o’r blaen. 27 Medi - 01 Tachwedd 2014

GWYBODAETH GYHOEDDUS Oriel Myrddin | www.orielmyrddingallery.com Bydd yr arddangosfa Gwybodaeth Gyhoeddus yn Oriel Myrddin yn cyflwyno gwaith gan amryw o unigolion a chwmnïau creadigol a ddaeth ynghyd drwy wahoddiad yr artistiaid Craig Wood a Peter Finnemore. Fel man cychwynnol trafodir, yn y prosiect parhaol hwn, waith Dylan Thomas ar ffilmiau propaganda rhyfel ar gyfer y Weinyddiaeth Wybodaeth. Y bwriad yw datblygu gwaith cydweithredol newydd mewn amryw o ddisgyblaethau a fydd yn rhoi arweiniad dychmygus i ymatebion cyfoes i themâu gwleidyddol a diwylliannol propaganda, gwybodaeth / camwybodaeth

01 Hydref 2014

ADVENTURES IN THE SKIN TRADE

Theatr Iolo, Caerdydd | www.theatriolo.com Rhoddir bywyd newydd i nofel swreal, anorffenedig Dylan Thomas gan yr awdures enwog Lucy Gough mewn cynhyrchiad arbennig dan gyfarwyddyd Kevin Lewis.Yn addas ar gyfer oed 14+

01 Hyd | Theatr y Lyric, Caerfyrddin 02 Hyd | Theatr Soar, Merthur Tudful 03 Hyd | Canolfan Gelfyddyd Taliesin, Abertawe 07 Hyd | Theatr Y Fwrdeisdref,Y Fenni 08 - 14 Hyd | Canolfan Gelfyddyd Chapter, Caerdydd 15 Hyd | Theatr y Parc a’r Dâr,Treorci 17 Hyd | Canolfan Gelfyddyd Aberystwyth 21 Hyd | Ffwrnes, Llanelli 29 Hyd | Theatr Y Torch, Aberdaugleddau 30 Hyd | Canolfan Y Glöwyr Y Coed Duon

G Ŵ YL Y GREEN FUSE

Parc Cwmdonkin, Abertawe | 12:00pm - 6:00pm www.cwmdonkinpark.com / www.elysiumgallery.com / www.dylanthomas.com Cydweithrediad rhwng Cyfeillion Park Cwmdonkin, Oriel Elysium a Dinas a Sir Abertawe. Cyflwynir diwrnod o gerddoriaeth acwstig, barddoniaeth,

15


02 Hydref 2014

DIGWYDDIAD DIWRNOD CENEDLAETHOL BARDDONIAETH DYLAN THOMAS Canolfan Dylan Thomas, Abertawe | www.dylanthomas.com Ymunwch â ni mewn dathliad arbennig o farddoniaeth o Abertawe pan nodwn Ddiwrnod Cenedlaethol Barddoniaeth 03 - 04 Hydref 2014

TIME LET ME PLAY Theatr Dylan Thomas, Abertawe | 8:00pm | www.keith-james.com Bydd y perfformiwr cyngerdd enwog Keith James yn cyflwyno casgliad dewr a hudolus o gerddi enwocaf Dylan Thomas wedi ei osod yn synhwyrus ar gân, gan gynnwys Clown in the Moon, Do not go gentle into that good night, Fern Hill, A process in the weather of the heart, Being but men a llawer mwy. www. timeletmeplay.co.uk/concerts “…some of the most atmospheric and emotive guitar based music you will ever hear.” - The Independent 04 Hydref 2014

DYLAN: PRYNHAWN O FARDDONIAETH A JAZZ Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe | www.museumwales.ac.uk Ymunwch ag Ensemble Jazz Jen Wilson am brynhawn hyfryd o gyflwyno Dylan Thomas Jazz Suite Twelve Poems gyda darlleniadau arbennig gan y bardd a’r arbenigwr ar waith Dylan Thomas, Peter Thabit Jones. Bydd y sesiwn mewn cydweithrediad â Gŵyl Gerddoddiaeth a Chelfyddyd Abertawe. Digwyddiad di-dâl. Dechrau am 2.30pm. 08 Hydref 2014

Y GERDDORIAETH YN Y GEIRIAU Neuadd Brangwyn, Abertawe | 11:00am | www.swanseafestival.org Mae Gŵyl Gerddoriaeth a Chelfyddyd Abertawe yn cyflwyno prosiect o waith ar gyfer ysgolion: cyfansoddi caneuon creadigol yn seiledig ar elfennau rhythmig a chyfatebiaeth gytseiniol ym marddoniaeth Dylan Thomas. Mynediad i ddisgyblion ysgol yn unig; dim mynediad i’r cyhoedd.

09 Hydref 2014

DYLAN THOMAS: EI EIRIAU AR GÂN Amgueddfa Genedlaethol y Glannau,Abertawe | www.museumwales.ac.uk Darlith ddarluniadol gan yr arweinydd Edward-Rhys Harry. A yw’n bosibl i fardd enwog Cymru ymestyn ei ddylanwad llenyddol y tu hwnt i gylchoedd naratif, barddoniaeth a rhyddiaith? Ymunwch â ni mewn noson nodedig o berfformiadau byw, ynghyd â rhai wedi eu recordio, o eiriau Dylan Thomas mewn arddulliau na chlywsoch o’r blaen. Agorir y noson gyda pherfformiad gan Gôr Meibion Dynfant, yn cael ei ddilyn gan y première Cymreig o The Force That Through The Green Fuse Drives The Flower – trefniant corawl o’r gerdd a ysgrifennodd Dylan yn ei arddegau hwyr. Comisynwyd y trefniant ym mlwyddyn y canmlwyddiant gan deulu Dylan Thomas

chantorion y BBC. Grant Llewellyn (arweinydd), Roderick Williams (bariton) ac Andrew Staples (tenor). Tocynnau ar werth yn Theatr y Grand. Dechrau am 7.30pm. 11 Hydref 2014 - 01 Chwefror 2015

DYLAN THOMAS GAN ALFRED JANES Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe | www.museumwales.ac.uk I ddathlu canmlwyddiant geni mab enwog Abertawe bydd Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe yr haf hwn yn ychwanegu at ei harddangosfeydd arferol drwy ddefnyddio dyfyniadau o weithiau Dylan Thomas. Yn yr hydref, bydd yr amgueddfa hefyd yn arddangos y portread ohono gan ei gyfaill Alfred Janes, ar fenthyg o Amgueddfa Genedlaethol, Caerdydd. Mynediad am ddim. Ar agor 10.00am - 5.00pm yn ddyddiol. 11 Hydref - 30 Tachwedd 2014

GOSOD DYLAN Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe | www.museumwales.ac.uk Yn 1934 symudodd Dylan Thomas o 5 Cwmdonkin Drive i Lundain i fyw. Drigain mlynedd yn ddiweddarach daeth Ceri Thomas, a aned yn Llundain, i fyw i gartref y bardd yn Abertawe a dechrau cynhyrchu gweithiau celf wedi eu hysbrydoli gan le, enw a gwaith Dylan. Mynediad am ddim. 10.00 am – 5.00pm. 15 Hydref 2014

TEYRNGED I DYLAN AR GÂN AC MEWN CERDD Neuadd Brangwyn, Abertawe | 7:30pm | www.swanseafestival.org Cynhelir teyrnged i Dylan Thomas, gydag Elin Manahan Thomas yn westai arbennig, gan gynnwys cadwyn-gerdd a gomisynwyd yn ddiweddar, gan John Rea, enillydd Gwobr Cymru Greadigol. Tocynnau ar gael yn Theatr y Grand. 01792 475 715 | www.swanseagrand.co.uk 18 Hydref 2014

CERDDORFA PHILHARMONIC GWLADWRIAETH RWSIA YN PERFFORMIO ‘LLAREGGUB’ KARL JENKINS Neuadd Brangwyn, Abertawe | 7:30pm | www.swanseafestival.org Y perfformiad cyntaf yng Nghymru gan Gerddorfa Philharmonic Genedlaethol Rwsia o raglen sy’n cynnwys comisiwn Gŵyl gan y cyfansoddwr rhyngwladol sy’n frodor o Abertawe, Karl Jenkins. Mae ‘Llareggub’ yn seiliedig ar bentref arfordirol ffuglennol yn Under Milk Wood, Dylan Thomas. 19 - 28 Hydref 2014

Y DECHRAU Man Geni Dylan Thomas | www.dylanthomasbirthplace.com Deng niwrnod o ddathlu yn arwain at 27 hydref a thu hwnt, yn cynnwys perfformiadau o’r ddrama gomisiwn First Love, teyrngedau cyfredol gan 100 o leisiau ynghyd â digwyddiad arbennig tra bydd y byd yn canolbwyntio ar y man geni.

10 Hydref - 09 Tachwedd 2014

PORTREAD O’R ARTIST FEL... Galeri Elysium, Abertawe www.elysiumgallery.com / www.beepwales.co.uk Dau gasgliad Dylan Thomas o straeon byrion, ‘A Portait of the Artist as a Young Dog’ ac ‘Adventures in the Skin Trade’ sy’n ysbrydoli arddangosfa Galeri Elysium o bortreadau anghonfensiynol – yr artist fel prif actor neu gyfarwyddwr, arweinydd neu rebel, ar daith drwy’r dyfodol ansicr. Ar agor o Ddydd Mercher tan Ddydd Sadwrn 12 pm – 5.00pm. Digwyddiad di-dâl.

11 Hydref 2014

PREMIERE CYMRU O ‘DRIOLEG DYLAN THOMAS’ Neuadd Brangwyn, Abertawe | swanseafestival.org / swanseagrand.co.uk Mae Gŵyl Gerddoriaeth a Chelfyddyd Abertawe’n cyflwyno première Cymru o ‘A Dylan Thomas Trilogy’ gan y cyfansoddwr o Efrog Newydd, John Corigliano gyda Cherddorfa Genedlaethol y BBC a ‘Chorws Cymru’ gyda

24 - 26 Hydref 2014

G Ŵ YL DO NOT GO GENTLE Man Geni Dylan Thomas,The Garage, Mozart’s,The Chattery, St. James Social Club, Noah’s Yard www.donotgogentlefestival.com Wrth ddathlu canmlwyddiant geni Dylan Thomas, bydd Do Not Go Gentle yn anelu at fod yn ŵyl a fyddai wrth ei fodd ef, ynghyd â’r mathau o gerddoriaeth a llenyddiaeth, comedi a ffilm mewn mannau cwtshlyd, atmospherig a fyddai wedi ei ysbrydoli a’i ddiddanu yn ei ddydd. 25 - 26 Hydref 2014

FITZROVIA DYLAN THOMAS www.dylanthomasfitzrovia.com | @DTFitzrovia Gweler tudalen 12


25 - 30 Hydref 2014

MY FRIEND DYLAN THOMAS / FY NGHYFAILL DYLAN THOMAS Pontio / Ysgol Gerdd Prifysgol Bangor www.bangor.ac.uk/music / pontio.co.uk Pont Dylan i fyd cerddoriaeth oedd ei gyfaill oes a’i gydweithiwr Daniel Jones, cyfansoddwr cerddoriaeth wreiddiol Under Milk Wood ac awdur y gyfrol goffa ddoniol ac annwyl, My Friend Dylan Thomas. Roedd Daniel Jones a fu farw yn 1993 yn ffigwr pwysig yn y diwylliant Cymreig, a rhydd ei gerddoriaeth ffocws ar gyfer yr ŵyl chwe diwrnod hon o ddathlu gwaith Dylan Thomas. Bydd yn cynnwys perfformiadau o osodiadau unigol a chorawl o gerddi Dylan gan gyfansoddwyr fel Stravinksy a Mark-Anthony Turnage, ymatebion jazz a thrydanol-acoustig bywiog i waith Dylan, gweithiau newydd gan y cyfansoddwyr John Rea, Guto Pryderi Puw ac Andrew Lewis, a pherfformiad prin o bedwaredd symphony Daniel Jones (1954) er cof am Dylan Thomas. Yn ystod yr ŵyl ceir digwyddiadau fel perfformiad gan yr actor Rhodri Miles o Clown in the Moon, portread dramatig Gwynne Edwards o Dylan Thomas, ynghyd â gweithdai addysgiadol ar gyfer ysgolion lleol a digwyddiadau cyhoeddus ar gyfer y gymuned gyfan. Rhaglen lawn: www.pontio.co.uk

06 Tachwedd 2014

SEREMONI GWOBR PROLOG I ANTUR Amgueddfa Genedlaethol y Glannau, Abertawe www.developingdylan100.co.uk/international-competition / @LitWales Cyhoeddi enwau enillwyr y Prolog i Antur, cystadleuaeth ysgrifennu creadigol Developing Dylan. Cyhoeddir enwau enillwyr y categori iau (7-18) mewn seremoni hwyliog yn ystod y dydd, wedi ei threfnu ar y cyd ag Into Film sydd hefyd yn cynnal cystadleuaeth wedi ei seilio ar thema gwaith Dylan Thomas. Cyhoeddir enwau enillwyr y categori hŷn gyda’r hwyr fel rhan o seremoni wobrwyo Gwobr Dylan Thomas. 07 Tachwedd 2014

TAITH CERDDED LLEUAD LLAWN DYLAN THOMAS Odyssey Dylan Llenyddiaeth Cymru Cricieth / Llanystundwy www.dylanthomas.com / www.llenyddiaethcymru.org 2.00 pm – 5.45 pm (heblaw i’r rhai sy’n cael pryd gyda’r hwyr ac yn aros dros nos)

26 Hydref 2014

Y DYLATHON Theatr y Grand Abertawe | www.dylathon100.com Gweler tud 11 27 Hydref - 09 Tachwedd 2014

G Ŵ YL DYLAN THOMAS

Canolfan Dylan Thomas, Abertawe | www.dylanthomas.com Gweler tudalen 11 29 Hydref 2014

‘MY LIFE WITH DYLAN THOMAS’ Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth | www.llgc.org.uk Mae ‘My Life with Dylan Thomas’ yn gofnod difyr o’r dylanwadau a’r rhynggysylltiadau a brofodd y bardd Tony Curtis adeg blynyddoedd cynnar ei brifiant yng Nghaerfyrddin yn ystod blynyddoedd olaf Dylan. Wedi ei addysgu yn y brifysgol gan gyfaill mynwesol Dylan,Vernon Watkins, cafodd Tony Curtis gyfle i sgwrsio ag amryw o gydnabod Dylan – Dannie Abse, John Pudney, Raymomd Garlick, Stanley Moss, Glyn Jones, John Ormond a merch Dylan, Aeronwy.Ym mlwyddyn canmlwyddiant Dylan edrydd ‘My Life with Dylan Thomas’ hanes diddorol am ddylanwad parhaus un o’r beirdd mwyaf a ystyrid gan rai yn wallgo, yn ddrwg ac yn beryglus i’w adnabod. 04 - 08 Tachwedd 2014

A CHILD’S CHRISTMAS IN WALES Wales Theatre Cymru a Theatr y Grand, Abertawe www.childschristmasinwales.co.uk / www.swanseagrand.co.uk Gweler tud 11

28 Tachwedd - 20 Rhagfyr 2014

RETURN JOURNEY: AN ARTISTIC RESPONSE Galeri Elysium | www.elysiumgallery.com Prosiect arlunio cymunedol, seiliedig ar ddrama radio Dylan Thomas, sy’n cynnwys cysylltiad diwylliannol â Phrifysgol Talaith Colorado. Ar agor: Dydd Mercher – Dydd Sadwrn 12,00 pm – 5.00 pm. Digwyddiad di-dâl. 05 - 06 Rhagfyr 2014

SYMPOSIWM CYHOEDDUS Llyfrgell Genedlaethol, Aberystwyth | www. llgc.org.uk Cynhelir symposiwm i ddathlu cloi blwyddyn y canmlwyddiant. Cynhwysir dangosiad o ffilm Under Milk Wood Andrew Sinclair 1972 ynghyd â sesiwn holi ac ateb rhwng y Cyfarwyddwr a Damian Walford Davies. Drwy Gydol 2014

TYMOR DYLAN THOMAS S4C | www.s4c.co.uk Darlledir tymor Dylan Thomas S4C yn hydref 2014. Bydd amryw o raglenni dogfen yn trafod y dylanwadau ar ei waith – o’r iaith Gymraeg i’w waith ar ffilmiau propaganda yn ystod yr Ail Ryfel Byd – a bydd Thomas v Thomas yn cymharu ac yn cyferbynnu ei fywyd â bywyd bardd nodedig arall o Gymru – R.S. Thomas. Bydd Rhys Ifans yn cymryd rhan y Llais yn Dan y Wenallt (Under Milk Wood, cyfarwyddwr Kevin Allen) a gaiff ei ffilmio yn y Gymraeg a’r Saesneg yn Solfach yr haf hwn, gyda’r dangosiad cyntaf ar S4C ddiwedd y flwyddyn. Ymgynghorwch os gwelwch yn dda â gwefan S4C ac amserlenni rhaglenni

30 Hydref - 8 Tachwedd | Theatr y Grand WEDYN TEITHIO CYMRU: 10 - 11 Tachwedd | Theatr y Torch, Aberdaugleddau 13 - 15 Tachwedd | Theatr Hafren,Y Drenewydd 17 - 18 Tachwedd | Theatr Y Lyric, Caerfyrddin 20 - 22 Tachwedd | Venue Cymru, Llandudno 25 - 29 Tachwedd | Y Theatr Newydd, Caerdydd 01 - 03 Rhagfyr | Canolfan Gelf Aberystwyth 04 - 07 Rhagfyr | Theatr Brycheiniog 09 - 10 Rhagfyr | Pontio, Bangor

17


Canolfan Dylan Thomas © Hawlfraint y Goron (2014) Visit Wales

DIOLCH... Carwn fanteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i’r sefydliadau allweddol sydd ynglŷn a’r gwaith am eu cymorth i Dylan Thomas 100, fel y rhestrir ar: www.dylanthomas100.org Mae diolch arbennig hefyd yn ddyledus i: Jeff Towns, Cadeirydd Cymdeithas Dylan Thomas, teulu Nora Summers (1892 – 1948) i gydnabod ei llun eiconig o Dylan Thomas sy’n ysbrydoli logo’r canmlwyddiant; David Higham Associates, asiantau llenyddol Dylan Thomas, am eu cyngor a’u cymorth parhaus; ac Ymddiriedolaeth Dylan Thomas am ei ymroddiad i Dylan Thomas 100.

C Y S Y L LT I A DA U D E F N Y D D I O L dylanthomas100.org

(Gwefan swyddogol)

visitwales.com

| @dylanthomas_100

(Ymholiadau Twristiaeth ac Ymwelwyr)

visitswanseabay.com (Ymholiadau Twristiaeth ac Ymwelwyr) discovercarmarthenshire.com (Ymholiadau Twristiaeth ac Ymwelwyr) discoverceredigion.co.uk (Ymholiadau Twristiaeth ac Ymwelwyr) visitpembrokeshire.com (Ymholiadau Twristiaeth ac Ymwelwyr)

dylanthomas.com (Canolfan Dylan Thomas) traveltrade.visitwales.com (Ymholiadau Teithio Busnes) britishcouncil.org/wales (Ymholiadau Digwyddiadau Rhyngwladol) developingdylan100.co.uk (Llenyddiaeth Cymru)


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.